trends en ontwikkelingen in de Bètavakken

De aansluiting tussen het voortgezet- en hoger onderwijs is immer een punt van aandacht en is altijd geholpen met wederzijdse kennis en begrip van het onderwijs en de uitdagingen in beide sectoren. Daarom organiseert het Bètasteunpunt een aansluitbijeenkomst waar zowel het hoger onderwijs en het voortgezet onderwijs vertegenwoordigd zijn.

Er zijn bijdragen van:

• De Stichting Leerplanontwikkeling (SLO) over trends en ontwikkelingen in de natuurwetenschappelijke vakken en wiskunde in het voortgezet onderwijs.
• De Hogeschool Rotterdam over hun aansluiting met het voortgezet onderwijs in de volle breedte
• De Technische Universiteit Delft met data over de effecten van corona en over de bachelor Molecular Science & Technology over hun matchingsprogramma.

Let op de aankondigingen voor de exacte inhoud van de verschillende bijdragen. Het doel is een informatieve bijeenkomst aan te bieden voor docenten en medewerkers uit zowel het VO als HO. Daarnaast zeker ruimte om met elkaar in gesprek te gaan.

Datum: 8 mei 16 – 20:00 uur

Locatie: TU Delft Campus Teaching Academie (gebouw 32)

In het schooljaar 2025-26 worden zeven conceptexamenprogramma wiskunde voor havo en vwo op een aantal scholen beproefd. De vaksteunpunten, SLO en de NVvW willen gedurende het schooljaar 2025-26 graag informatie en onderwijsmateriaal uitwisselen rondom activiteiten en vernieuwende ideeën bij de actualisatie. We verkennen de voorgestelde vernieuwingen, zoals de andere insteek van wiskundige activiteiten bij modelleren, probleemaanpakken, statistisch onderzoek en redeneren met formules. Ook hoe je digitaal wiskundig gereedschap anders inzet bij toetsen, terwijl je ook oog houdt voor het onderhouden van algebraïsche vaardigheden.

Programma

In een online bijeenkomst op woensdag 7 mei van 19:30 tot 20:45 informeren we jullie graag over de plannen van de vaksteunpunten. Naast een korte bijpraat over de actualisatie, bespreken we mogelijkheden om aangesloten te blijven bij de fase van beproeven. We rekenen op vier bijeenkomsten in 2025-26 waarin we:

• aan de slag gaan met het onderwijsmateriaal dat ontwikkeld wordt door vakexperts, de docenten van de scholen die deelnemen aan de try-out onder coördinatie van  SLO;
• de mogelijkheid onderzoeken om geactualiseerd onderwijsmateriaal uit te proberen in de eigen lessen, onderwijsmodules, of projecten;

Ook zullen experts vertellen over inhoudelijke, didactische en pedagogische achtergrond van de vernieuwingen.
In de online bijeenkomst van 7 mei peilen we of er voldoende belangstelling is voor een workshop in juni bij SLO in Amersfoort. In deze workshop werken we praktisch aan wat je nodig hebt om het nieuwe schooljaar voor te bereiden. Dit kan gaan om zaken zoals praktisch lesmateriaal of een planning van een practicum empirisch onderzoek.

Aanmelden
Aanmelden voor de online bijeenkomst op 7 mei van 19:30 tot 20:45 uur kan door een mail te sturen naar beproevenexamenprogramma@slo.nl. Vermeld daarbij wiskunde online bijeenkomst 7 mei in het onderwerp

Sinds 2006 zijn Nederlandse scholen bij wet verplicht aandacht te besteden aan ‘actief burgerschap en sociale integratie’. Burgerschapsvorming moet jongeren de basiskennis, vaardigheden en houding bijbrengen die ze nodig hebben om nu en straks actief te kunnen meedoen in een pluriforme, democratische samenleving. Burgerschapsvorming is vastgelegd in de kerndoelen van de onderbouw en in de eindtermen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Burgerschapsvorming is geen apart vak. Alle schoolvakken moeten hieraan een bijdrage leveren, dus ook de bètavakken.

Burgerschapslessen in de bètavakken zijn gericht op het verwerven van ‘wetenschappelijke geletterdheid’: het vermogen van mensen om kritisch om te gaan met omstreden wetenschappelijke kwesties wanneer deze nu of later in hun leven voorkomen. Denk hierbij aan het vormen van een onderbouwde mening over vraagstukken m.b.t. klimaat, gezondheid, technologische innovaties enzovoort, en het volgen van de maatschappelijke discussie hierover.

ENGAGE is een Europees project dat lessen heeft ontwikkeld over actuele kwesties in de maatschappij. Onderzoek heeft uitgewezen dat leerlingen gemotiveerd worden door deze lessen en diverse relevante vaardigheden ontwikkelen, zoals: omgaan met strijdige informatie, afwegen van waarschijnlijkheid en risico, perspectiefwisseling, (morele) argumentatie, dialoog en reflectie. De lessen zijn voorzien van een docentenhandleiding, een PPT presentatie en diverse leerling materialen, dus direct klaar voor gebruik in uw klas. Hieronder kunt u dit lesmateriaal vinden, en een korte samenvatting.

Eco-Phone

Uitroeiing ziektes

Proefdieren

Elektronische sigaretten

Fracking of niet?

Temperatuur stijging: Twee graden

Vitamine D tekort

Appliance science

Aanval van oude virussen

Cola verbannen

Verban de zonnebank

CarWars

Chocolade geld

Einde van dieselauto’s

Insecten eten

Eco-Phone

Hierbij gebruiken de leerlingen hun kennis over aardse hulpbronnen en passen zij wetenschappelijke vaardigheden toe voor het bedenken van een manier om telefoonfabrikanten over te halen om milieuvriendelijke telefoons te ontwikkelen.

Uitroeiing ziektes

Muggen kunnen ziektes als malaria, knokkelkoorts en het zikavirus overdragen van mens tot mens. Is het misschien een optie om alle muggen die ziektes meedragen uit te roeien?

Proefdieren

Leerlingen passen hun kennis toe over de invloed van astma op het gasuitwisselingssysteem en gebruiken dit om bewijs te onderzoeken en om te beslissen of dierproeven essentieel zijn voor de ontwikkeling van nieuwe astmamedicijnen.

Elektronische sigaretten

Leerlingen passen hun kennis van de deeltjestheorie toe om te beslissen of uitgeademde nicotine de niet-rokers in de buurt kan bereiken en leren de risico’s te beoordelen.

Fracking of niet?

In deze oefening beslissen leerlingen of ze het eens zijn met het verbod op fracken. Ze passen hierbij hun kennis van de eigenschappen van gesteente toe om te beslissen of de stoffen door het fracken in het water kunnen komen en leren ze hun meningen te rechtvaardigen.

Temperatuur stijging: Twee graden

In deze oefening passen leerlingen hun kennis van klimaatverandering toe in een nieuwe context.

Vitamine D tekort

In deze oefening beslissen de studenten of ze het dagelijks vitamine D-supplement nodig hebben, op basis van hun dieet en blootstelling aan zonlicht.

Appliance science

In deze oefening zullen de leerlingen een toekomstige (fictieve) beperking op hun elektriciteitsgebruik in huis overwegen.

Aanval van oude virussen

Zou een oud virus het menselijk ras kunnen vernietigen? In deze oefening leren studenten hoe ze bronnen kunnen onderzoeken om feiten uit de wetenschap te onderscheiden van fictie.

Cola verbannen

In deze oefening zullen leerlingen het bewijs voor de oorzakelijke verbanden tussen suikerconsumptie, obesitas en ziekte gebruiken om de voor- en tegenargumenten af te wegen betreffende het verbod op de verkoop van suikerhoudende dranken aan kinderen onder de 18 jaar.

Verban de zonnebank

In deze oefening gaan leerlingen aan de slag als onderzoekers voor een tv-programma en bereiden ze een rapportage voor over de bewering dat zonnebanken huidkanker veroorzaken.

CarWars

De leerlingen hebben een keuze: een elektrische auto kopen, een waterstofauto kopen, of een auto die rijdt op biodiesel. Wat is het beste? Leerlingen overwegen de opties en kiezen een winnaar.

Chocolade geld

In deze oefening passen leerlingen hun kennis van bestuiving toe om te bespreken waarom de opbrengsten van cacao afnemen.

Einde van dieselauto’s

Leerlingen gebruiken hun kennis van chemische reacties om de verbrandingsproducten van een dieselmotor te voorspellen. Vervolgens ontwikkelen ze hun communicatievaardigheden, door middel van een korte video waarmee zij autokopers overtuigen geen dieselauto’s te kopen.

Insecten eten

In deze oefening zullen leerlingen een menukaart voor de schoolkantine maken, die naast gebruikelijke gerechten ook smakelijke opties met insecten bevat. Kunnen ze overtuigende communicatie en hun kennis van natuurlijke bronnen gebruiken om leerlingen te laten kiezen voor insect alternatieven?

Met aansluitend het Bètacoördinatorenoverleg

Krijg inzicht in de mogelijkheden van AI in het onderwijs en ga zelf aan de slag met praktische tools om zelf lessen te ontwerpen. Je krijgt als docent een stappenplan en praktische handvatten om AI-tools vooral ook veilig, effectief en duurzaam in te zetten.

Workshop effectief lessen ontwerpen met AI – Bart Giethoorn (Natuurkunde docent en oprichter Alfie)
In deze workshop leer je hoe je met AI betere en afwisselender lessen kan maken en geven. Hiervoor kijken we niet alleen naar de beste AI-gereedschappen, maar ook naar de didactiek die hierdoor mogelijk wordt gemaakt. We kijken zowel naar algemene tools (zoals ChatGPT) als naar gereedschappen die specifiek voor het onderwijs zijn gemaakt (zoals openalfie.nl). Een interactieve workshop met veel praktische werkvormen!

Programma
15:45 – 16:00 uur inloop
16:00 – 16:15 uur welkom en inleiding generatieve AI
16:15 – 17:45 uur workshop effectief lessen ontwerpen met AI
17:45 – 18:30 uur buffet voor alle docenten

18:30 – 19:00 uur rondleiding Stanislas

19:00 – 20:00 uur Bètacoördinatoren overleg voor betacoördinatoren

Locatie: Stanislas vmbo mavo Delft, Krakeelpolder 1

Met als thema “Alles is wiskunde” organiseren we op 6 juni weer de jaarlijkse wiskunde D-dag bij de TU Delft waar leerlingen en docenten zich kunnen laten inspireren in de toepassingen van wiskunde D. Wiskunde D is bedoeld als aanvulling en verdieping op wiskunde B. Je krijgt bijvoorbeeld te maken met kansrekening en statistiek, een onderdeel dat niet in wiskunde B zit, maar dat bij veel universitaire studies wel belangrijk is.

Meer informatie over het programma en aanmelden volgt binnenkort.

Zie je iets ronds, dan denk je aan π. Maar wist je dat π ook op allerlei plekken binnen en buiten de wiskunde opduikt waar op het eerste gezicht niets ronds te ontdekken valt? Tijdens deze π -middag behandelen we weer enkele spectaculaire voorbeelden van onverwachte verschijningen van ons favoriete getal. Sommige voorbeelden kun je in je wiskundelessen gebruiken en bij andere voorbeelden kun je gewoon lekker achteroverleunen en genieten van het grote raadsel π.

Programma
We verzamelen om 15 uur buiten voor het EWI gebouw. Om 15:14 uur heten we je graag welkom bij de feestelijke aftrap door prof. Kees Vuik, afdelingshoofd van het Delft Institute of Applied Mathematics (DIAM). Na een korte inleiding over het grote raadsel dat het getal π al sinds de oudheid is neemt onze bevlogen π-specialist Dr. Jeroen Spandaw ons ook dit jaar weer mee in een interactieve presentatie waarin π de hoofdrol heeft. We nemen ruim de tijd om proefondervindelijk onverwachte verschijningen van π te ervaren en insπiratie op te doen voor de lespraktijk. We sluiten de feestelijke viering van π-dag af met een netwerkborrel die tot ongeveer 18:00 zal duren. We kijken uit naar je komst!

15:00 uur iedereen verzamelen buiten voor EWI gebouw

15:14 Feestelijke aftrap Pi-dag door prof. Kees Vuik, afdelingshoofd van het Delft Institute of Applied Mathematics (DIAM) (met hapje en drankje)
15:45 – 16:30 π-lezing voor docenten door Dr. Jeroen Spandaw (Snijderszaal)
16:45 – 18:00 napraten met door pi geinspireerde netwerkborrel

Doel & resultaat
Inspiratie voor wiskunde met π in de hoofdrol

π-dag, de veertiende dag van de derde maand wordt wereldwijd op wiskundeafdelingen van universiteiten gevierd. De cijfervolgorde is in navolging van de datumnotatie jaar/maand/dag, bijvoorbeeld 2025/03/14. De driecijferige benadering voor π is namelijk 3,14.

Datum, tijd en locatie
Vrijdag 14 maart 2025 15:14 – 18:00 uur
Locatie: TU Delft (gebouw 36) Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica, Mekelweg 4 Delft

LOB in de nieuwe examenprogramma’s
In de nieuwe concept examenprogramma’s voor havo en vwo staat het onderdeel oriëntatie op studie en beroep. Dit onderdeel geeft ruimte om oriëntatie loopbaan en beroep (LOB) vast te leggen in een PTA. Daarmee wordt de rol van vakdocenten groter, want juist zij kunnen nu de verbinding leggen tussen de vakinhoud en mogelijke beroepsrichtingen. In de keynote komen de thema’s landbouw en water samen in een toekomstvisie voor Nederland. Tijdens de werksessie komen de mogelijkheden voor loopbaanontwikkeling in de vakken natuurkunde, wiskunde, techniek, scheikunde en nlt aanbod. We delen good practices en geven concrete voorbeelden van de integratie van LOB in de lespraktijk en PTA. Ook is er ruimte om, onder begeleiding van het Expertisepunt LOB, te werken aan direct toepasbare lesideeën.

Schoon water en voedselproductie zijn belangrijke thema’s in de nieuwe (concept)examenprogramma’s van Biologie, Scheikunde en NLT. Ook zijn schoon water en voedselproductie opgenomen in de Sustainable Development Goals van de UN. Dit geeft aan dat zowel in het onderwijs, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties hier belangrijke uitdagingen liggen. Deze bijeenkomst heeft als doel om vertegenwoordigers uit de drie bovengenoemde sectoren elkaar te laten ontmoeten, kennis te delen en elkaar te inspireren rondom het thema Samenwerken aan duurzaam wateronderwijs van de toekomst.

Meer info en aanmelden

Locatie, Datum en tijd:

Donderdag 10 april: 16 – 20 uur (inclusief maaltijd)

Arcadia Chrysanten, Burgemeester van Doornlaan 7 De Lier

Voor leraren in de exacte vakken aan havo-, vwo-, hbo-leerlingen en andere belangstellenden organiseert het Platform Wiskunde Nederland (PWN), in nauwe samenwerking met het Platform Wiskunde Vlaanderen (PWV), in 2024 een vakantiecursus met als thema:

Banach-Tarski: hoe groepentheorie van één meloen er twee maakt

In de vakantiecursus van 2024 wordt eerst een laagdrempelige introductie in de groepentheorie gegeven, met een focus op eenvoudige voorbeelden en op de concepten die nodig zijn voor het bewijs van de stelling van Banach en Tarski. Hierbij krijgen de deelnemers de gelegenheid om vertrouwd te raken met die concepten door enkele goed gekozen voorbeelden concreet door te rekenen. Vervolgens zal Stefaan Vaes laten zien hoe deze groepentheorie gebruikt kan worden om de stelling van Banach en Tarski te bewijzen, hoe onmogelijk die stelling ook mag lijken… De cursus sluit aan op de wens van overheden om meer abstracte onderwerpen aan bod te laten komen in het curriculum. De nieuwe eindtermen in Vlaanderen verplichten de behandeling van een algebraïsche structuur, zoals groepen, in richtingen met 6 uur wiskunde. Het aangereikte materiaal biedt inspiratie en de broodnodige achtergrond aan leraren bij het invullen van hun lessen rond die abstracte structuren.

Collega’s en leerlingen uit de bovenbouw met interesse in wiskunde zijn ook van harte welkom!

Download hier de Brochure-2024 met alle inhoudelijke en praktische informatie.

Aanmelden kan uiterlijk tot 1 augustus.

Programma & tijden 

vrijdag
15.00-15.30 Ontvangst, koffie
15.30-15.35 Welkomstwoord
15.35-16.20 Jeroen Spandaw: Inleiding groepentheorie (deel 1)

16.20-16.45 Pauze
16.45-17:30 Jeroen Spandaw: Inleiding groepentheorie (deel 2)

17.30-18.30 Diner
18.30-19.15 Jeroen Spandaw: Inleiding groepentheorie (deel 3)

19.15-19.45 Pauze
19.45-20.30 David Eelbode: De Lie-groep SU(2) en haar toepassingen

zaterdag
09.30-10.00 Ontvangst, koffie
10.00-10.45 Stefaan Vaes: De stelling die we een paradox noemen

10.45-11.15 Pauze
11.15-12.00 Stefaan Vaes: De vrije groep F2 en twee vrije rotaties
12.00-13.00 Lunch
13.00-13.45 Stefaan Vaes: Het bewijs van de stelling van Banach-Tarski
13.45-14.30 Stefaan Vaes: In twee dimensies is alles anders

14.30 Afsluiting

Locatie

Vrijdag 23 augustus en zaterdag 24 augustus op het CWI in Amsterdam

of

Vrijdag 6 september en zaterdag 7 september op de universiteit van Antwerpen (Campus Groenenborger)

Contactinformatie
Bureau PWN, Tel: 020 – 592 4006; e-mail: vakantiecursus@platformwiskunde.nl

Platform Wiskunde Nederland, Science Park 123, 1098 XG Amsterdam