Masterclass Vaardig in OntwerpenIn echte opdrachten ontwikkelen leerlingen creatieve en probleemoplossende vaardigheden doordat zij steeds een ontwerpproces doorlopen. In deze masterclass train je ontwerpvaardigheden die aansluiten bij de ontwerpcyclus. Je gaat praktisch aan de slag met werkvormen die gericht zijn op ontwerpvaardigheden. Deze werkvormen zijn onderbouwd door praktisch wetenschappelijk onderzoek die je kunt toepassen bij het begeleiden van het ontwerpproces van leerlingen en er is een toolbox beschikbaar. Onderdeel van deze Masterclass is een bezoek aan de DDream-hall van de TU Delft. In de online vervolgbijeenkomst gaan we onze ervaringen met elkaar bespreken.
Deze masterclass wordt dit schooljaar met succes opnieuw aangeboden in samenwerking met BijscholingVMBO en is ontwikkeld voor docenten vmbo-t Technologie & Toepassing, en is ook zeer geschikt voor docenten die op havo/vwo niveau ontwerpgericht onderwijs geven. De werkvormen die worden ingezet zijn ontwikkeld voor leerlingen 9-14 jaar, maar geven ook voor oudere leerlingen houvast en inspiratie.
Data:
- 28 september (fysiek) van 9:30 tot 16:30 uur (TU Delft Teaching Lab lokaal 0.2). Deze training is inclusief lunch en rondleiding. Voorbereiding: neem een eigen projectopdracht mee
- 2 november (online) van 15:30 tot 17:00 uur.
Burgerschapslessen – EngageSinds 2006 zijn Nederlandse scholen bij wet verplicht aandacht te besteden aan ‘actief burgerschap en sociale integratie’. Burgerschapsvorming moet jongeren de basiskennis, vaardigheden en houding bijbrengen die ze nodig hebben om nu en straks actief te kunnen meedoen in een pluriforme, democratische samenleving. Burgerschapsvorming is vastgelegd in de kerndoelen van de onderbouw en in de eindtermen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Burgerschapsvorming is geen apart vak. Alle schoolvakken moeten hieraan een bijdrage leveren, dus ook de bètavakken.
Burgerschapslessen in de bètavakken zijn gericht op het verwerven van ‘wetenschappelijke geletterdheid’: het vermogen van mensen om kritisch om te gaan met omstreden wetenschappelijke kwesties wanneer deze nu of later in hun leven voorkomen. Denk hierbij aan het vormen van een onderbouwde mening over vraagstukken m.b.t. klimaat, gezondheid, technologische innovaties enzovoort, en het volgen van de maatschappelijke discussie hierover.
ENGAGE is een Europees project dat lessen heeft ontwikkeld over actuele kwesties in de maatschappij. Onderzoek heeft uitgewezen dat leerlingen gemotiveerd worden door deze lessen en diverse relevante vaardigheden ontwikkelen, zoals: omgaan met strijdige informatie, afwegen van waarschijnlijkheid en risico, perspectiefwisseling, (morele) argumentatie, dialoog en reflectie. De lessen zijn voorzien van een docentenhandleiding, een PPT presentatie en diverse leerling materialen, dus direct klaar voor gebruik in uw klas. Hieronder kunt u dit lesmateriaal vinden, en een korte samenvatting.

Eco-Phone
Uitroeiing ziektes
Proefdieren
Elektronische sigaretten
Fracking of niet?
Temperatuur stijging: Twee graden
Vitamine D tekort
Appliance science
Aanval van oude virussen
Cola verbannen
Verban de zonnebank
CarWars
Chocolade geld
Einde van dieselauto’s
Insecten eten
Eco-Phone
Hierbij gebruiken de leerlingen hun kennis over aardse hulpbronnen en passen zij wetenschappelijke vaardigheden toe voor het bedenken van een manier om telefoonfabrikanten over te halen om milieuvriendelijke telefoons te ontwikkelen.
Uitroeiing ziektes
Muggen kunnen ziektes als malaria, knokkelkoorts en het zikavirus overdragen van mens tot mens. Is het misschien een optie om alle muggen die ziektes meedragen uit te roeien?
Proefdieren
Leerlingen passen hun kennis toe over de invloed van astma op het gasuitwisselingssysteem en gebruiken dit om bewijs te onderzoeken en om te beslissen of dierproeven essentieel zijn voor de ontwikkeling van nieuwe astmamedicijnen.
Elektronische sigaretten
Leerlingen passen hun kennis van de deeltjestheorie toe om te beslissen of uitgeademde nicotine de niet-rokers in de buurt kan bereiken en leren de risico’s te beoordelen.
Fracking of niet?
In deze oefening beslissen leerlingen of ze het eens zijn met het verbod op fracken. Ze passen hierbij hun kennis van de eigenschappen van gesteente toe om te beslissen of de stoffen door het fracken in het water kunnen komen en leren ze hun meningen te rechtvaardigen.
Temperatuur stijging: Twee graden
In deze oefening passen leerlingen hun kennis van klimaatverandering toe in een nieuwe context.
Vitamine D tekort
In deze oefening beslissen de studenten of ze het dagelijks vitamine D-supplement nodig hebben, op basis van hun dieet en blootstelling aan zonlicht.
Appliance science
In deze oefening zullen de leerlingen een toekomstige (fictieve) beperking op hun elektriciteitsgebruik in huis overwegen.
Aanval van oude virussen
Zou een oud virus het menselijk ras kunnen vernietigen? In deze oefening leren studenten hoe ze bronnen kunnen onderzoeken om feiten uit de wetenschap te onderscheiden van fictie.
Cola verbannen
In deze oefening zullen leerlingen het bewijs voor de oorzakelijke verbanden tussen suikerconsumptie, obesitas en ziekte gebruiken om de voor- en tegenargumenten af te wegen betreffende het verbod op de verkoop van suikerhoudende dranken aan kinderen onder de 18 jaar.
Verban de zonnebank
In deze oefening gaan leerlingen aan de slag als onderzoekers voor een tv-programma en bereiden ze een rapportage voor over de bewering dat zonnebanken huidkanker veroorzaken.
CarWars
De leerlingen hebben een keuze: een elektrische auto kopen, een waterstofauto kopen, of een auto die rijdt op biodiesel. Wat is het beste? Leerlingen overwegen de opties en kiezen een winnaar.
Chocolade geld
In deze oefening passen leerlingen hun kennis van bestuiving toe om te bespreken waarom de opbrengsten van cacao afnemen.
Einde van dieselauto’s
Leerlingen gebruiken hun kennis van chemische reacties om de verbrandingsproducten van een dieselmotor te voorspellen. Vervolgens ontwikkelen ze hun communicatievaardigheden, door middel van een korte video waarmee zij autokopers overtuigen geen dieselauto’s te kopen.
Insecten eten
In deze oefening zullen leerlingen een menukaart voor de schoolkantine maken, die naast gebruikelijke gerechten ook smakelijke opties met insecten bevat. Kunnen ze overtuigende communicatie en hun kennis van natuurlijke bronnen gebruiken om leerlingen te laten kiezen voor insect alternatieven?
PhotonicsMaak een infrarood handschoen waarmee je een robot kunt besturen, leer hoe je een hologram kunt maken, laad je smartphone met een zelfgemaakte solar tracking system.
Tijdens het Europese project PHABLABS 4.0, zijn verschillende workshops ontwikkeld. Deze workshops en projecten kunnen gebruikt worden tijdens reguliere lessen, maar werken ook goed voor STEM projecten.
Op deze pagina vind u alle instructies en materialen van sommige workshops.
http://b-photonics.eu/en/events/op-zoek-naar-boeiende-fotonica-stem-projecten
De andere workshops zijn te vinden op het open-source website: PHABLABS 4.0 website.
Lesmateriaal EnergieheldenDe Provincie Zuid-Holland en EIC Mainport hebben met deze onderwijscyclus voor ogen om de energietransitie zichtbaar te maken. Dit speelt een grote rol bij het teweegbrengen van een positieve verandering in het gedrag en de houding van leerlingen ten aanzien van duurzame energie en hun energieverbruik. Daarbij worden de leerlingen uitgedaagd om hun eigen energietransitie onder handen te nemen.
De doelgroepen waar De Energiehelden Onderwijscyclus zich op richt:
Leerlingen van de het Voortgezet Onderwijs.
Primaire focus is op: HAVO 1,2,3
Secundaire focus is op: VMBO 1,2 en VWO 1,2,3Er wordt rekening gehouden met de differentiatie van de niveaus door verschillen te maken in de moeilijkheidsgraad van de vraagstellingen in de activiteiten.Leerlingen doorlopen een onderwijscyclus, die bestaat uit een introductieles op school (Les 1), gevolgd door een excursie naar het EIC Mainport Rotterdam, of een energieheld bij u in de buurt of het spelen van het spel op school (Les 2) en een vervolgopdracht over de aanpak van hun eigen energietransitie (Les 3).Het programma is ook toegankelijk voor scholen die niet in de omgeving van het EIC gevestigd zijn. Daarom is de onderwijscyclus voor die betreffende scholen zodanig ingericht dat een bezoek aan het EIC wel gestimuleerd wordt, maar geen verplichting is.
Het volledige lespakket bestaat uit de volgende onderdelen
● Docentenhandleiding
● Verantwoording bij het lesmateriaal
● Lesopbouw per onderdeel
● Slide deck
● Werkopdrachten
● Impactmeting vragenlijst
● Ouderbrief
De docentenhandleiding kunt u hier downloaden –Middelbare school – Docentenhandleiding
Via een e-mail naar het Bètasteunpunt Zuid-Holland kunt u het u een link ontvangen naar het gehele lespakket.
Mocht u onvolkomenheden tegenkomen of aanvullingen hebben dan horen wij het graag, dan zullen wij dit aanpassen in de bestanden.
Stadslab Makerslab Tour Rotterdammet aansluitend het alfa-gamma-betacoördinatorenoverleg
Het voortgezet onderwijs maakt steeds vaker werk van maker education. Er is al kennis opgebouwd over het ‘hoe’ van maker education. Echter het ‘waarom’, de achterliggende theorie, overtuiging en verantwoording ontbreekt vaak nog. Wat zijn de effecten van maker education op persoonlijke en cognitieve ontwikkeling? Wat doet maken met leerlingen? Wat zijn goede interventies? Wat vergt maker education van de docent? Deze en andere vragen komen naar boven wanneer docenten en wetenschappers die zich met nieuwe vormen van leren en onderwijzen bezighouden over makersonderwijs praten en zijn de basis van dit project.
Tijdens de sessie neemt docentonderzoeker Manon Mostert van het Kenniscentrum Creating010 je mee in nieuwe technologie, didactische aanpak in maakplaatsen en techniek in het maatschappelijk domein en reikt toepassingen aan van het nieuw ontwikkelde Didactisch Kompas van Stadslab Rotterdam. Of je nu een docent bent in het voortgezet onderwijs, gespecialiseerd in beta, alpha, of gamma vakken, of een TOA die de passie voor het faciliteren van hands-on leren deelt, deze bijeenkomst heeft iets te bieden voor iedereen. O.a. ga je in een workshop aan de slag met een digitaal aangestuurde machine naar keuze. Denk hierbij aan een 3D printer, Lasersnijder, Vinylsnijder, Heatpress, Plastic shredder of Digitale borduurmachine.
DOEL & RESULTAAT
Kijkje nemen in de keuken bij stadslab Rotterdam en praktisch aan de slag met Maakonderwijs, ook voor TOA’s en vmbo-t docenten.
DATUM, TIJD & LOCATIE
Datum: dinsdag 12 december van 16.00 – 20.00 uur (incl maaltijd)
Locatie: Hogeschool Rotterdam
De bijeenkomst is gecombineerd met een gezamenlijk alfa/gamma/betacoordinatorenoverleg (18.30 -20.00)
Campustour Delft & voorlichtingsbijeenkomst Havo Bèta programmaHBO Campustour Delft
Tijdens de campustour Delft kun je een kijkje in de keuken nemen bij de HBO-instellingen Haagse Hogeschool en InHolland Delft. We bezoeken als eerste het nieuwe API gebouw waar de praktijklessen voor studenten Luchtvaarttechnologie/Aeronautical Engineering van InHolland worden verzorgd. Daarna bezoeken we de Bètafactory de innovatie-locatie van de Haagse Hogeschool Delft. Aansluitend tijdens het diner is er gelegenheid om ervaringen uit te wisselen. Na het eten zullen de HBO docenten van het Havo Bèta programma hun programma’s van dit schooljaar toelichten.
Programma HBO campustour Delft
15:30 –16:00 Inloop Inholland Delft
16:00 –16:10 Welkom en introductie
16:10 –16:45 Start rondleiding Inholland Delft en API (werkplaats van luchtvaarttechnologie)
16:45 –17:30 Rondleiding Beta Factory Haagse Hogeschool Delft
17:30 – Start netwerkdiner bij Haagse Hogeschool
18:30 – 20:00 havo bèta programma
Informatie havo bèta programma (ook online te volgen)
Het havo bèta programma geeft invulling aan de grote behoefte van havo docenten om hun havo bèta leerlingen met N-profiel hun talenten verder te laten ontplooien en alvast een kijkje te nemen bij een Hbo opleiding. Hogescholen bieden de havisten een meerdaags programma door vergezichten en toepassingen te laten zien van de bètavakken en is bedoeld voor leerlingen uit 4 havo met een N-profiel die meer kunnen en willen naast hun reguliere schoolvakken. De avondbijeenkomst op 20 november is voor alle (havo/beta) docenten die interesse hebben om hun leerlingen mee te laten doen aan het programma. Meer informatie over het programma vind je hier.
Van 18:30 – 20:00 uur is er afhankelijk van interesse ook ruimte voor verdiepende thema’s o.a. voor TOA’s en beta docenten
DOEL & RESULTAAT
- Campustour: Kijkje in de keuken HBO’s. Inzicht geven in aansluitings/wisselstroom programma’s en welke keuzes er zijn bij HBO en WO.
- Infoavond havo bèta programma (ook online te volgen): Informeren over de HBO programma’s 2024, werving leerlingen en verdere planning.
DATUM, TIJD & LOCATIE
Datum: maandag 20 november (incl maaltijd)
16.00 – 17.30 uur: campustour Delft met een bezoek aan de hogescholen in Delft (fysiek)
17.30 – 18.30 uur: netwerkmaaltijd (fysiek)
18.30 – 20.00 uur: informatiebijeenkomst Havo bèta programma voor docenten (fysiek & online; je kunt op het inschrijfformulier aangeven of je de avondsessie evt online wilt volgen)
Locatie: Hogeschool InHolland Delft, Haagse Hogeschool Delft.
Secrets of the Campus Delft tourLaat je inspireren voor je vak en kom en ontdek nu de labs en onderzoeksfaciliteiten van de TU Delft tijdens deze campustour speciaal georganiseerd voor bèta docenten. Samen met een student en vakdidactici van de TU Delft bezoek je verschillende locaties op de campus. Bekijk hoe de onderzoekers bezig zijn om Nederland te beschermen tegen al het water of beleef absolute stilte in de Dode kamer. In deze an-echoische ruimte wordt een ruimte gesimuleerd zonder wanden. Door de geluidsgolven volledige te dempen kan hier onderzoek gedaan worden naar de richting van geluid. Bij een bezoek aan de Dream Hall krijg je de mogelijkheid om verschillende bekende voertuigen van dichtbij te bekijken zoals de Nuna (zonnewagen) of de WASUB (door menskracht aangedreven duikboot). Kortom de manier om de geheimen van de TU Delft te ontdekken en inspiratie te krijgen voor je les.
Praktische informatie:
Tour: Secrets of the TU Delft
Duur: 1,5u tot 2u
Start: 15:00u TU Delft Aula, adres is Mekelweg 5
Eind: 17:00u Science Centre, gebouw 26C – Hall 2
Aansluitend buffet en daarna een betacoordinatorenoverleg
Bètasymposium 2023Van nano tot giga – van losse atomen tot gehele aarde
Op donderdag 2 februari 2023 vond het jaarlijkse bètasymposium plaats van Onderwijsnetwerk Zuid-Holland. Op het symposium ontmoeten bètadocenten en TOA’s uit het voortgezet onderwijs elkaar en is er ruimte om van en met elkaar te leren. Onder andere experts uit het bedrijfsleven, vaksteunpuntcoördinatoren, vakdidactici en hogeronderwijsinstellingen delen hun ideeën en ontwikkelingen. Dit jaar stond het thema in het teken van nano tot giga, van losse atomen tot de gehele aarde.
Voor een impressie van het bètasymposium zie het sfeerverslag-betasymposium-2023
Programma
Fysieke sessies
Welke sessies fysiek werden aangeboden vind je via het overzicht fysieke workshops betasymposium.
Online sessies: Wiskunde/informatica en Bedrijf in de klas
Voor wiskunde en informatica docenten was er een speciaal programma van 15:00 tot 16:30 uur online te volgen met de Online workshop wiskunde_informatica.
Dit jaar hadden we twee bevlogen docenten uit het onderwijs als facilitators; Arjan van der Meij en Manon Mostert.
Arjan van der Meij is in 2021 door de Nederlandse Natuurkundige Vereniging (NNV) uitgeroepen tot ‘Natuurkundedocent van het Jaar ’. Arjan is sectieleider van ‘science’ en zorgt ervoor dat de bètasecties goed met elkaar samenwerken. Hij heeft een onderwijshart pur sang.
Arjan is een groot voorstander en uitdrager van het zogenaamde ‘maakonderwijs’. Door wat hij ‘klooien’ noemt, ontstaan er creatieve ideeën. Door te proberen en te maken, leren leerlingen van allerlei wiskundige, natuurkundige, biologische en scheikunde principes.
Dit ‘maakonderwijs’ draagt hij uit bij allerlei bijeenkomsten over onderwijs.
Manon Mostert – van der Sar is docentonderzoeker bij het Kenniscentrum Creating010. Manon is actief binnen de projecten Mapping Creative Rotterdam en Maker Education. Daarbinnen voert Manon onderzoek uit naar nieuwe onderwijsvormen. Zo ontwikkelde ze meerdere pressure cookers (Make Week, Make Stream, Make Day, Future Fest e.a.) in verschillende vormen. Ze is daarnaast actief met onderwijsontwikkeling voor het VO en PO op het gebied van maakonderwijs. Ze doet daarnaast onderzoek naar de docent als ontwerper, en met name naar de waarde van fouten (van docenten) voor het onderwijs.
Programma & Locatie
Locatie: Science Center TU Delft
Tijdstip: 15:00 – 19:00 uur (Online deelname mogelijk tot 16:30 uur)
14:45 uur Inloop en ontvangst
15:00 uur Welkom en inleiding van het programma (ook online te volgen)
15:30 uur Verplaatsen naar workshops
15:45 uur Workshopronde 1 (fysieke workshops en online wiskunde informatica workshops)
16:30 uur Plenaire afsluiting ronde 1, afscheid van onliners en fysiek naar workshopronde 2
16:45 uur Workshopronde 2
17:30 uur Pauze
17:45 uur Afsluiting
18:30 uur Borrel en walking dinner
Het Buitenlokaal – de schooltuin als bron van inspiratieDoor te wroeten in de grond, te kijken, voelen, misschien zelfs proeven, ervaren we wat de schooltuin ons te bieden heeft. Inspiratie opdoen in de natuur wordt natuureducatie op zijn best, wat er tevens toe zal bijdragen dat onze leerlingen nog meer kennis en respect voor de natuur en het milieu zullen krijgen. In 2020 hebben we de online masterclass over het succesvol aanleggen van een schooltuin aangeboden. Vorig jaar was het vervolg fysiek bij het Haags Montessori Lyceum met gastdocent Ard Zwinkels van Hogeschool InHolland. Dit jaar zijn we te gast bij het Segbroek College in Den Haag, waar Rémon Dammers, Consulent milieueducatie voortgezet onderwijs, afdeling Archeologie & Natuur-en MilieuEducatie een lezing zal geven.
Deze bijeenkomst is heel goed los van de voorgaande twee bijeenkomsten te volgen. De bijeenkomst vindt plaats op dinsdag 4 april van 16:00 – 18:15 uur op het Segbroek College, Goudsbloemlaan 131 in Den Haag. Aansluitend is het mogelijk om mee te eten.
Doel & Resultaat
Het doel van de masterclass ‘het Buitenlokaal’ is met de kennis en ervaring die we opdoen in de schooltuin de theorielessen te verlevendigen, dit te gebruiken voor meerdere vakgebieden maar tevens elkaar te inspireren bij de opzet en het onderhoud van een schooltuin.
Masterclass vaardig in ontwerpenIn echte opdrachten ontwikkelen leerlingen creatieve en probleemoplossende vaardigheden doordat zij steeds een ontwerpproces doorlopen. In deze masterclass train je ontwerpvaardigheden die aansluiten bij de ontwerpcyclus. Je gaat praktisch aan de slag met werkvormen die gericht zijn op ontwerpvaardigheden. Deze werkvormen zijn onderbouwd door praktisch wetenschappelijk onderzoek die je kunt toepassen bij het begeleiden van het ontwerpproces van leerlingen en er is een toolbox beschikbaar. Onderdeel van deze Masterclass is een bezoek aan de DDream-hall van de TU Delft. In de online vervolgbijeenkomst gaan we onze ervaringen met elkaar bespreken.
Deze masterclass wordt dit schooljaar met succes voor een tweede keer aangeboden in samenwerking met BijscholingVMBO en is ontwikkeld voor docenten vmbo-t Technologie & Toepassing, en is ook zeer geschikt voor docenten die op havo/vwo niveau ontwerpgericht onderwijs geven. De werkvormen die worden ingezet zijn ontwikkeld voor leerlingen 9-14 jaar, maar geven ook voor oudere leerlingen houvast en inspiratie.
Data:
Deze training is inclusief lunch en rondleiding. Voorbereiding: neem een eigen projectopdracht mee
- 20 april (online) van 15:30 tot 17:00 uur.