Het Chinees Cultuurplein is ontwikkeld door een groep docenten van het voortgezet onderwijs. Ze richten zich niet alleen op leerlingen en docenten van het vak Chinees, maar vinden dat iedere middelbare scholier bij vakken als Geschiedenis, Economie en Aardrijkskunde ook iets over China moet kunnen leren.

Het Chinees Cultuurplein biedt docenten aantrekkelijk en actueel onderwijsmateriaal aan. Het cultuurplein bestaat uit zes domeinen: geschiedenis, aardrijkskunde, samenleving en identiteit, politiek en economie, technologie en wetenschap, taal, literatuur en film. Het doel is culturele competentie bij de leerling te bevorderen door middel van het vergroten van kennis over China, het ontwikkelen van vaardigheden en het creëren van een open attitude: een niet veroordelende blik op een andere cultuur dan de onze.

Voor meer informatie bezoek Chinees Cultuurplein.

Sinds 2006 zijn Nederlandse scholen bij wet verplicht aandacht te besteden aan ‘actief burgerschap en sociale integratie’. Burgerschapsvorming moet jongeren de basiskennis, vaardigheden en houding bijbrengen die ze nodig hebben om nu en straks actief te kunnen meedoen in een pluriforme, democratische samenleving. Burgerschapsvorming is vastgelegd in de kerndoelen van de onderbouw en in de eindtermen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Burgerschapsvorming is geen apart vak. Alle schoolvakken moeten hieraan een bijdrage leveren, dus ook de bètavakken.

Burgerschapslessen in de bètavakken zijn gericht op het verwerven van ‘wetenschappelijke geletterdheid’: het vermogen van mensen om kritisch om te gaan met omstreden wetenschappelijke kwesties wanneer deze nu of later in hun leven voorkomen. Denk hierbij aan het vormen van een onderbouwde mening over vraagstukken m.b.t. klimaat, gezondheid, technologische innovaties enzovoort, en het volgen van de maatschappelijke discussie hierover.

ENGAGE is een Europees project dat lessen heeft ontwikkeld over actuele kwesties in de maatschappij. Onderzoek heeft uitgewezen dat leerlingen gemotiveerd worden door deze lessen en diverse relevante vaardigheden ontwikkelen, zoals: omgaan met strijdige informatie, afwegen van waarschijnlijkheid en risico, perspectiefwisseling, (morele) argumentatie, dialoog en reflectie. De lessen zijn voorzien van een docentenhandleiding, een PPT presentatie en diverse leerling materialen, dus direct klaar voor gebruik in uw klas. Hieronder kunt u dit lesmateriaal vinden, en een korte samenvatting.

Eco-Phone

Uitroeiing ziektes

Proefdieren

Elektronische sigaretten

Fracking of niet?

Temperatuur stijging: Twee graden

Vitamine D tekort

Appliance science

Aanval van oude virussen

Cola verbannen

Verban de zonnebank

CarWars

Chocolade geld

Einde van dieselauto’s

Insecten eten

Eco-Phone

Hierbij gebruiken de leerlingen hun kennis over aardse hulpbronnen en passen zij wetenschappelijke vaardigheden toe voor het bedenken van een manier om telefoonfabrikanten over te halen om milieuvriendelijke telefoons te ontwikkelen.

Uitroeiing ziektes

Muggen kunnen ziektes als malaria, knokkelkoorts en het zikavirus overdragen van mens tot mens. Is het misschien een optie om alle muggen die ziektes meedragen uit te roeien?

Proefdieren

Leerlingen passen hun kennis toe over de invloed van astma op het gasuitwisselingssysteem en gebruiken dit om bewijs te onderzoeken en om te beslissen of dierproeven essentieel zijn voor de ontwikkeling van nieuwe astmamedicijnen.

Elektronische sigaretten

Leerlingen passen hun kennis van de deeltjestheorie toe om te beslissen of uitgeademde nicotine de niet-rokers in de buurt kan bereiken en leren de risico’s te beoordelen.

Fracking of niet?

In deze oefening beslissen leerlingen of ze het eens zijn met het verbod op fracken. Ze passen hierbij hun kennis van de eigenschappen van gesteente toe om te beslissen of de stoffen door het fracken in het water kunnen komen en leren ze hun meningen te rechtvaardigen.

Temperatuur stijging: Twee graden

In deze oefening passen leerlingen hun kennis van klimaatverandering toe in een nieuwe context.

Vitamine D tekort

In deze oefening beslissen de studenten of ze het dagelijks vitamine D-supplement nodig hebben, op basis van hun dieet en blootstelling aan zonlicht.

Appliance science

In deze oefening zullen de leerlingen een toekomstige (fictieve) beperking op hun elektriciteitsgebruik in huis overwegen.

Aanval van oude virussen

Zou een oud virus het menselijk ras kunnen vernietigen? In deze oefening leren studenten hoe ze bronnen kunnen onderzoeken om feiten uit de wetenschap te onderscheiden van fictie.

Cola verbannen

In deze oefening zullen leerlingen het bewijs voor de oorzakelijke verbanden tussen suikerconsumptie, obesitas en ziekte gebruiken om de voor- en tegenargumenten af te wegen betreffende het verbod op de verkoop van suikerhoudende dranken aan kinderen onder de 18 jaar.

Verban de zonnebank

In deze oefening gaan leerlingen aan de slag als onderzoekers voor een tv-programma en bereiden ze een rapportage voor over de bewering dat zonnebanken huidkanker veroorzaken.

CarWars

De leerlingen hebben een keuze: een elektrische auto kopen, een waterstofauto kopen, of een auto die rijdt op biodiesel. Wat is het beste? Leerlingen overwegen de opties en kiezen een winnaar.

Chocolade geld

In deze oefening passen leerlingen hun kennis van bestuiving toe om te bespreken waarom de opbrengsten van cacao afnemen.

Einde van dieselauto’s

Leerlingen gebruiken hun kennis van chemische reacties om de verbrandingsproducten van een dieselmotor te voorspellen. Vervolgens ontwikkelen ze hun communicatievaardigheden, door middel van een korte video waarmee zij autokopers overtuigen geen dieselauto’s te kopen.

Insecten eten

In deze oefening zullen leerlingen een menukaart voor de schoolkantine maken, die naast gebruikelijke gerechten ook smakelijke opties met insecten bevat. Kunnen ze overtuigende communicatie en hun kennis van natuurlijke bronnen gebruiken om leerlingen te laten kiezen voor insect alternatieven?

Maak een infrarood handschoen waarmee je een robot kunt besturen, leer hoe je een hologram kunt maken, laad je smartphone met een zelfgemaakte solar tracking system.

Tijdens het Europese project PHABLABS 4.0, zijn verschillende workshops ontwikkeld. Deze workshops en projecten kunnen gebruikt worden tijdens reguliere lessen, maar werken ook goed voor STEM projecten.

Op deze pagina vind u alle instructies en materialen van sommige workshops.

http://b-photonics.eu/en/events/op-zoek-naar-boeiende-fotonica-stem-projecten 

De andere workshops zijn te vinden op het open-source website: PHABLABS 4.0 website.

Omgaan met klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van onze tijd. Het is een complex vraagstuk dat niet alleen raakt aan wetenschap en onderzoek, maar ook economische en maatschappelijke aspecten kent. Echt vakoverstijgend dus. Maar in het publieke debat lopen feiten, meningen en emoties vaak door elkaar heen. Dat maakt het lastig om een helder en wetenschappelijk onderbouwd beeld te vormen, ook voor leerlingen.

Op 18 november organiseert TU Delft een inspirerende bijeenkomst over klimaatverandering. Dagvoorzitter Rolf Hut, docent en uitvinder leidt het programma, waarin vier wetenschappers korte lezingen geven over onderwerpen als klimaatonderzoek, klimaatbeleid, demonstratierecht, nepnieuws en klimaatadaptatie. Ook ga je in gesprek met collega’s over hoe je deze thema’s zelf behandelt op school. Dat kan zijn bij de Betavakken, maar liefst vakoverstijgend met vakken als bijvoorbeeld economie, maatschappijleer en Nederlands. Welke kansen zie je om met het thema klimaat bij te dragen aan het burgerschapsonderwijs?

De bijeenkomst heeft een beta-wetenschappelijke invalshoek maar is geschikt voor een breed publiek. Naast docenten scheikunde en natuurkunde verwelkomen we dus ook graag docenten O&O, NLT, maatschappijleer, economie enzovoorts. Ook zeer geschikt voor schoolleiders. Het klimaat staat centraal!

Je krijgt handvatten om:

• Feiten en meningen in het debat te onderscheiden
• Wetenschappelijke kennis toegankelijk te maken voor leerlingen
• Het gesprek over klimaat op wetenschappelijke basis te voeren in de klas

Sprekers deze avond zijn:

Prof. Marjolijn Haasnoot
Marjolein Haasnoot is hoogleraar Klimaatadaptatie in delta’s en kustgebieden aan de Universiteit Utrecht. Ze is daarnaast verbonden aan kennisinstituut, Deltares en bovendien lid van de Wetenschappelijke KlimaatRaad van Nederland. Vanuit haar expertise vertaalt zij de uitkomst van klimaatmodellen naar toekomstige impact voor een delta zoals Nederland.

Prof. Sander Otte
Sander Otte is hoogleraar atomaire quantumtechnologie aan de TU Delft. Hij is dus geen klimaatwetenschapper. Toch ziet hij een rol in het klimaatdebat voor de wetenschap en het belang van wetenschappelijke geletterdheid.

Ir. Bob Kreiken
Bob Kreiken onderzoekt bij de faculteit Technology, Policy & Management van de TU Delft de verdeling van genetische biodiversiteit. Niet alleen op het land, maar ook in de oceanen. Daarbij spelen zaken als ethiek, internationale betrekkingen en data een belangrijke rol.

Dr. René van de Velde
René van der Velde onderzoekt klimaatadaptie bij de faculteit Landscape Architecture and Urban Forestry. Hij zoekt creatieve oplossingen om met behulp van bomen en groen de stad leefbaar te houden en zogenaamde urban heat islands te voorkomen.

Tijdstip: 16:00 – 20:00 uur (incl maaltijd)

Locatie: Delft

Het voortgezet onderwijs maakt momenteel een periode van curriculumherziening door, met een focus op het actualiseren van kerndoelen en examenprogramma’s. In samenwerking met SLO en vakdidactici van TU Delft | lerarenopleiding organiseren wij een vijftal professionele leergemeenschappen in het  kader van de curriculum ontwikkelingen op het gebied van natuurwetenschappen, wiskunde en informatica.

De bijeenkomsten bieden een platform voor onderwijsprofessionals om kennis en ervaringen uit te wisselen over de implementatie van curriculumveranderingen.

• Actuele ontwikkelingen: De bijeenkomsten behandelen actuele onderwerpen zoals informatie over fase van beproeven
• Inspiratie en kennisdeling: De bijeenkomsten bieden inspiratie en kansen om met collega’s uit het voortgezet onderwijs en hoger onderwijs ervaringen te delen.
• Aansluiting met het hoger onderwijs: De overgang van het voortgezet onderwijs naar het hoger onderwijs verloopt niet altijd probleemloos. Welke effecten heeft de curriculumherziening op de vervolgopleidingen in hoger onderwijs? Ontbreekt er in het curriculum op het voortgezet onderwijs iets dat voor een vervolgopleiding noodzakelijk is?

Voor wie zijn de bijeenkomsten bedoeld?
• Havo/vwo docenten, vakken natuurkunde, scheikunde, wiskunde, NLT, O&O
• Docenten uit het hoger onderwijs die lesgeven in het eerste jaar van het hoger onderwijs

Bijeenkomsten
De eerste bijeenkomst is in Delft op woensdag 29 oktober van 16:00 tot 20:00 uur en heeft als onderwerp modelleren in het nieuwe vak wiskunde Natuur. De tweede bijeenkomst, op 11 februari 2026, gaat over data en kans in het nieuwe vak wiskunde maatschappij. In de derde en vierde bijeenkomst, op 6 april en 2 juli 2026, zijn modelleren in de maatschappijprofielen en data en kans in de natuurprofielen gepland, maar als er behoefte is om met andere domeinen aan de slag te gaan, dan worden de plannen natuurlijk bijgesteld.

Data en tijden

De bijeenkomsten zijn van 16.00 uur tot 20.00 uur, inclusief diner

• 29 oktober 2025 Locatie: TU Delft Faculteit Industrieel Ontwerpen (gebouw 32)
• 11 februari 2026
• 6 mei 2026
• 2 juli 2026

Breng 25 september een bezoek aan de Leidse Instrumentenmakers School tijdens de eerste van vijf bijeenkomsten Hi-Tech & Science On Tour.

Geef jij een bètavak in het voortgezet onderwijs of les in techniek op de basisschool? Dan moet je weten dat quantumtechnologie binnen high tech een ontwikkeling die niet te missen is. Hi-tech verandert de wereld en quantum is nu al onderdeel van ons dagelijks leven! Graag laten we zien welke beroepsperspectieven er zijn binnen de hi-tech sector in de regio en welke impact quantumtechnologie heeft op banen van morgen.

Als docent/TOA/leerkracht heb je ongetwijfeld vragen over hoe je hier iets mee kunt in je lessen zonder dat het veel extra tijd en inzet kost en wel aantrekkelijk is voor leerlingen. Ook daar gaan we graag op in. We laten zien welk aanbod verschillende onderwijsaanbieders in de regio – mbo, hbo en wo – voor jouw doelgroep (po en vo) hebben. Met deze informatie kun je jouw lessen aanvullen en verrijken, ook kun je leerlingen beter informeren over de vaardigheden die ze nodig hebben kunnen ontwikkelen.

Achtergronden, inspiratie en antwoorden krijg je tijdens vijf bijeenkomsten op locatie van de onderwijspartners binnen het Talent & Learning Centre Leiden/Delft van de Quantum Delta NL, in samenwerking met de regionale schoolnetwerken. Het is ook dé gelegenheid om aan te geven wat jij en je school écht nodig hebben om leerlingen voor te bereiden op een toekomst in hi-tech en science.. Wil je dat we ons studenten Q-team naar je school sturen om te ondersteunen, of lespakketten maken, of nog iets heel anders? Deel het tijdens een van de sessies dit schooljaar.

Quantum Delta NL
QuantumDelta NL is een landelijke samenwerking op het gebied van quantumtechnologie. De hubs van Quantum Delta NL zijn toonaangevende centra in Delft, Eindhoven, Leiden, Twente en Amsterdam. Ze vormen een netwerk waar onderwijs, onderzoek en innovatie op het gebied van quantumtechnologie samenkomen. In Zuid-Holland werken TU Delft, De Haagse Hogeschool, Universiteit Leiden en Leidse Instrumentenmakers School samen op het gebied van educatie en talentontwikkeling.

Waarom naar Hi-tech & science on Tour
– Kennismaken met de beginselen van quantumtechnologie in een professionele omgeving
– Kennismaken met praktische toepassingen van hi-tech & science in het mbo, hbo en wo (bezoek aan opleidingen, scholierenlabs en educatieve labs) Dus ook voor TOA’s!
– Delen van voorbeelden van werkvormen/modules/lessen om quantumtechnologie te integreren in je vak.

De bijeenkomsten zijn van 16.00 uur tot 20.00 uur, inclusief diner.

Globaal programma 25 september:
• 16.00 uur – welkom namens de LIS, introductie rol binnen Quantum Delta
• 16.15 uur – kennismaken met lokale quantum, hi-tech & science  educatie initiatieven
• 17.15 uur – rondleiding LIS
• 17.45 uur – netwerkbuffet
• 18.15 uur – workshops/presentaties voor verdieping
• 19.15 uur – centraal ophalen informatie
• 19.30 uur – afsluiten

Locatie: Leidse Instrumentenmakers School, Einsteinweg 61, 2333 CC, Leiden

Op 25 september combineren we deze bijeenkomst met het eerste Bètacoördinatorenoverleg voor Bètacoördinatoren

Data en locaties bijeenkomsten Hi-tech & Science On Tour schooljaar 2025/2026

Aanmelding is steeds per bijeenkomst. Deelname is gratis, incl. diner.

De TU Delft ontwikkelt een NLT-module voor de havo om leerlingen op een laagdrempelige en hands-on manier kennis te laten maken met quantumtechnologie. Een testversie is nu beschikbaar via de moduledatabase van NLT. We zoeken docenten om deze module uit te proberen en feedback te geven. Heeft u interesse om deze module op te nemen in uw curriculum, maar nog vragen of wellicht twijfels over de uitvoering ervan? Sluit dan aan bij dit Webinar op 25 maart 2025 van 16 tot 17 uur.

Programma:

• 16:00-16:10 Welkom, doel en opzet module, examendomeinen
• 16:10:16:20 De module in vogelvlucht
• 16:20-16:25 Mogelijke ondersteuning in de klas
• 16:25-17:00 Open discussie en ruimte voor vragen

Met aansluitend het Bètacoördinatorenoverleg

Krijg inzicht in de mogelijkheden van AI in het onderwijs en ga zelf aan de slag met praktische tools om zelf lessen te ontwerpen. Je krijgt als docent een stappenplan en praktische handvatten om AI-tools vooral ook veilig, effectief en duurzaam in te zetten.

Workshop effectief lessen ontwerpen met AI – Bart Giethoorn (Natuurkunde docent en oprichter Alfie)
In deze workshop leer je hoe je met AI betere en afwisselender lessen kan maken en geven. Hiervoor kijken we niet alleen naar de beste AI-gereedschappen, maar ook naar de didactiek die hierdoor mogelijk wordt gemaakt. We kijken zowel naar algemene tools (zoals ChatGPT) als naar gereedschappen die specifiek voor het onderwijs zijn gemaakt (zoals openalfie.nl). Een interactieve workshop met veel praktische werkvormen!

Programma
15:45 – 16:00 uur inloop
16:00 – 16:15 uur welkom en inleiding generatieve AI
16:15 – 17:45 uur workshop effectief lessen ontwerpen met AI
17:45 – 18:30 uur buffet voor alle docenten

18:30 – 19:00 uur rondleiding Stanislas

19:00 – 20:00 uur Bètacoördinatoren overleg voor betacoördinatoren

Locatie: Stanislas vmbo mavo Delft, Krakeelpolder 1

LOB in de nieuwe examenprogramma’s
In de nieuwe concept examenprogramma’s voor havo en vwo staat het onderdeel oriëntatie op studie en beroep. Dit onderdeel geeft ruimte om oriëntatie loopbaan en beroep (LOB) vast te leggen in een PTA. Daarmee wordt de rol van vakdocenten groter, want juist zij kunnen nu de verbinding leggen tussen de vakinhoud en mogelijke beroepsrichtingen. In de keynote komen de thema’s landbouw en water samen in een toekomstvisie voor Nederland. Tijdens de werksessie komen de mogelijkheden voor loopbaanontwikkeling in de vakken natuurkunde, wiskunde, techniek, scheikunde en nlt aanbod. We delen good practices en geven concrete voorbeelden van de integratie van LOB in de lespraktijk en PTA. Ook is er ruimte om, onder begeleiding van het Expertisepunt LOB, te werken aan direct toepasbare lesideeën.

Schoon water en voedselproductie zijn belangrijke thema’s in de nieuwe (concept)examenprogramma’s van Biologie, Scheikunde en NLT. Ook zijn schoon water en voedselproductie opgenomen in de Sustainable Development Goals van de UN. Dit geeft aan dat zowel in het onderwijs, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties hier belangrijke uitdagingen liggen. Deze bijeenkomst heeft als doel om vertegenwoordigers uit de drie bovengenoemde sectoren elkaar te laten ontmoeten, kennis te delen en elkaar te inspireren rondom het thema Samenwerken aan duurzaam wateronderwijs van de toekomst.

Meer info en aanmelden

Locatie, Datum en tijd:

Donderdag 10 april: 16 – 20 uur (inclusief maaltijd)

Arcadia Chrysanten, Burgemeester van Doornlaan 7 De Lier

Wist je dat antibiotica resistentie een steeds groter probleem wordt? En wist je dat bacteriën antibiotica kunnen produceren?

Voor de Antibioticadag op 18 november van Leiden City of Science hebben we een leuke en leerzame scavenger hunt ontwikkeld, waar onderbouwleerlingen van de middelbare school aan mee kunnen doen. Via de app ActionBound krijgen de leerlingen een aanwijzing die hen naar een locatie in Leiden leidt waar een QR code is verborgen. De leerlingen moeten een vraag over antibiotica beantwoorden om de volgende hint te krijgen. Er zullen verschillende onderzoekers aanwezig zijn met informatie die kan worden gebruikt om vragen te beantwoorden die verschijnen wanneer de QR-code wordt gescand. Het doel is om de leerlingen kennis bij te brengen over het onderwerp antibiotica en antibioticaresistentie!

Verkrijgbaar in het Nederlands of Engels.

In het kort

Wat: Scavenger hunt over antibiotica

Wanneer: vrijdag 18 november 2022

Wie: onderbouwleerlingen van de middelbare school (havo/vwo). De activiteit sluit het beste aan bij de leerstof van biologie en nlt.

Duur: 1 – 1,5 uur

Start: Centrum van Leiden, de exacte locatie wordt later bekend gemaakt. Deelname kan de hele dag van start gaan. Geef in het aanmeldformulier een voorkeur voor starttijd door.

Groepsgrote: 30 leerlingen (de leerlingen worden ingedeeld in groepjes van 4-6 leerlingen)

Aanmelden: U kunt zich aanmelden via onderstaande aanmeldlink.

Antibiotics scavenger hunt (English)

Did you know that antibiotic resistance is a growing problem? And did you know that bacteria can produce antibiotics?

For the Antibiotics Day of Leiden City of Science we have put together a fun scavenger hunt activity that junior high school students can take part in. The students will Using the app ActionBound, the students will receive a clue that will lead them to locations around Leiden where a QR code will be hidden, the students have to answer a question to get a new clue. Various researchers will be there to offer some information that can be used to answer questions that appear when the QR code is scanned. The aim is to teach the students about the topic of antibiotics and antibiotic resistance! Available in Dutch or English.

In short

What: Scavenger hunt about antibiotics

When: Friday the 18^th of November 2022

Who: junior high school students (HAVO, VWO) (it fits best with biology and nlt)

Duration: 1 – 1,5 hour

Start: City centre of Leiden, the exact location will be announced later. It is possible to leave at any moment during the day. Please fill in your preferences in the apllication form.

Group size: 30 students (the students are divided into groups of 4-6 students)

Registration: to participate you have to register your class via the link ‘Aanmelden’.