Ben je geschiedenisdocent en op zoek naar inspiratie, nieuwe werkvormen en vakdidactische inzichten? Sluit je dan aan bij onze gratis vakdidactische netwerkbijeenkomsten!
Deze bijeenkomsten bieden een waardevolle gelegenheid om collega-docenten te ontmoeten, ervaringen te delen en samen te bouwen aan sterk en inspirerend geschiedenisonderwijs. De sessies worden georganiseerd door Albert Logtenberg en Natasja Smet, ervaren trainers en docentenopleiders bij het ICLON (Universiteit Leiden).
Doel & Resultaat
Tijdens de ICLON Geschiedenisdag 2025 bleek dat er veel enthousiasme is voor een vakdidactisch netwerk in deze regio. Daarom organiseren we deze bijeenkomst waarin we succesvolle lesideeën en werkvormen met elkaar delen. Iedere deelnemer wordt gevraagd een effectieve lesaanpak of werkvorm mee te nemen en te presenteren aan de groep.
Deze bijeenkomst richt zich in het bijzonder op lesideeën en werkvormen voor de onderbouw. Daarnaast zullen we aan de slag gaan met (bron-)materiaal uit verschillende workshops van de Geschiedenisdag.
Wil jij je laten inspireren en je steentje bijdragen aan beter geschiedenisonderwijs? Meld je aan en doe mee!
Datum, Tijd & Locatie
Vrijdag 21 maart | 15.00-17.00 uur
Kolffpad 1, 2333 BN Leiden
Religiewetenschappelijke Vakmethodiek: Religieuze teksten en rituelen onderzoeken in de klasNa een goed bezochte en succesvolle studiemiddag vorig jaar organiseren onderstaande partners (ICLON, LUCSoR, ONZ, AlfaGamma) dit jaar opnieuw een studiemiddag in Leiden. Markus Davidsen, Gijs van Gaans en Michaël van der Meer en anderen delen hun ervaringen in het ontwikkelen van een herzien en geïntegreerd curriculum levensbeschouwing en religie voor het gehele voortgezet onderwijs (Lervo) en verwante activiteiten (het uitwerken van een Inspiratieboek, het uitwerken van een religiewtenschappelijke vakmethodiek ondersteund door een Comeniusbeurs).
Doel & Resultaat
We gaan deze middag concreet aan de slag met:
- Hoe kunnen we leerlingen in het voortgezet onderwijs stimuleren religieuze teksten en rituelen te onderzoeken?
- Welke stappen moeten leerlingen en leraren daarbij zetten en welke vaardigheden moeten ze ontwikkelen?
- Welke (primaire) teksten en rituelen lenen zich goed om te laten onderzoeken door leerlingen?
- Waar liggen de uitdagingen en wensen van leerlingen anno 2025 in een sterk gepolariseerde wereld waar religie en levensbeschouwing alles behalve een stille dood zijn gestorven?
- Welke hulpmiddelen zijn er al beschikbaar? Hoe kunnen we van elkaars ervaringen leren?
- Hoe kunnen we wetenschap en onderwijspraktijk nauwer op elkaar aan laten sluiten?
De inleiders verzorgen verschillende workshops deze middag. Deelnemers worden verzorgd met koffie, thee en een borrel. Ook zijn er gratis mee te nemen boeken. Deelname is gratis, maar aanmelding vooraf is wel vereist.
Betrokken partners: Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing van de Universiteit Leiden (ICLON) https://www.universiteitleiden.nl/iclon;
Leiden University Centre for the Study of Religion (LUCSoR) https://www.universiteitleiden.nl/geesteswetenschappen/institute-for-area-studies/centrum-voor-religiewetenschap;
Onderwijsnetwerk Zuid-Holland (ONZ) https://www.onderwijsnetwerkzuidholland.nl/
AlfaGamma partners https://alfagammapartners.nl/
LERVO https://lervo.nl/
Comeniusprogramma https://www.nro.nl/onderzoeksprogrammas/comeniusprogramma
Datum, tijd & Locatie
Vrijdag 25 april
Tijd: 13.30 – 17.00 met aansluitend een borrel
Plaats: Universiteit Leiden, Lipsiusgebouw 1.47, Cleveringaplaats 1
Photo by Peter Herrmann on Unsplash
Een middag vol inspiratie: ontdek het Bioscience Park Leiden
Ben je docent in het voortgezet onderwijs en benieuwd hoe wetenschap, technologie en innovatie jouw leerlingen kunnen inspireren? Tijdens deze middag maak je kennis met het Bioscience Park Leiden, een plek waar onderwijs, onderzoek en het bedrijfsleven samenkomen. Ontdek hoe het park jongeren kan motiveren om de wereld van wetenschap en techniek te verkennen.
Het programma begint met een ontvangst in de Faculty of Science, waar om 13:30 uur koffie en iets lekkers voor je klaar staat.
Om 14:00 uur opent het Junior Science Lab de middag met boeiende presentaties. Prof. Dr. Lies Bouwman neemt je mee in de wereld van het Junior Science Lab, dat ook inspirerende mogelijkheden biedt voor het voortgezet onderwijs. Vervolgens vertelt Thijs Remijn over het Bioscience Park en de rol die het speelt als epicentrum van innovatie.
Vanaf 14:45 uur maak je een wandeling over het park onder leiding van Thijs Remijn en ontdek je wat deze unieke locatie zo bijzonder maakt.
Rond 15:30-15:45 uur verzamelen we bij de Biotech Training Facility, waar je kunt genieten van een lekkere snack.
Rond 16:00 uur start de exclusieve rondleiding langs de cleanrooms van Biotech Training Facility, een kijkje achter de schermen in de hypermoderne faciliteiten waar wetenschap tot leven komt.
We sluiten de middag af tussen 16:45 en 17:00 uur.
DOEL & RESULTAAT
Deze middag laat zien hoe het Junior Science Lab specifiek is opgezet om ook leerlingen in het voortgezet onderwijs te inspireren en te betrekken bij wetenschap en technologie. Je krijgt inzicht in de mogelijkheden die het park biedt, zoals samenwerkingen met bedrijven en een kijkje achter de schermen in innovatieve cleanrooms die gebruikt worden door de bedrijven in het Bioscience Park. Na deze middag heb je concrete ideeën en inspiratie om jouw leerlingen te enthousiasmeren voor een bètastudie en een mogelijk toekomstige werkplek.
Mis het niet: meld je aan voor deze middag vol inspiratie en innovatie!
DATUM, TIJD & LOCATIE
Donderdag 10 april van 13:30 tot 17:00 uur
Faculty of Science, Einsteinweg 55, 2300 RA, Leiden
ONZ-jaarsymposiumOnderwijs in de maatschappij van nu
Het ONZ-jaarsymposium staat dit keer in het teken van ‘Onderwijs in een veranderende samenleving’. Een relevant en actueel thema dat ons allemaal raakt.
Doel & Resultaat
De dag begint en eindigt met inspirerende keynote sprekers, waarover de details nog worden uitgewerkt. Verder kun je deelnemen aan verschillende workshops en lezingen. Deze sessies zijn gericht op praktische inzichten die je direct in jouw lessen kunt toepassen.
Er wordt volop gewerkt aan de verdere invulling van deze dag, maar hier alvast een greep uit de workshops en lezingen:
- Geerte Savenije: Hoe bespreekt u moeilijke onderwerpen in de klas?
- Lysanne Post & LessonUp: Het effect van studievaardigheidslessen met behulp van interactieve tools.
- Michiel Dam: De impact die u als docent meedraagt in en buiten het klaslokaal.
- Lettie Dorst: Hoe leert u uw leerlingen verstandig omgaan met chatbots?
En dit is slechts een voorproefje!
Wij kijken er enorm naar uit om met elkaar in gesprek te gaan over de uitdagingen en kansen van onderwijs in een veranderende wereld.
Datum, tijd & locatie
Vrijdag 9 mei
Pieter De La Courtgebouw
Wassenaarseweg 52, 2333 AK Leiden
Taal, Denken en Onderwijs: Verleden, Heden en Toekomst Herzien
met aansluitend het Alfa-gamma coördinatorenoverleg
Werken in, met en voor Europa, Dave van Ginhoven
Het is een cliché om te zeggen dat de wereld steeds sneller verandert, maar het klopt wel. De politieke, economische en technologische ontwikkelingen zijn moeilijk te voorspellen en Europa ziet een onzekere toekomst tegemoet. Dit veroorzaakt problemen bij organisaties, bedrijven en overheidsinstanties in Europa – of die met Europa te maken hebben. Maar het biedt ook veel kansen voor professionals. Om te functioneren in de 21e eeuw moeten werkgevers zorgen dat ze in staat zijn om mee te bewegen, en dat betekent dat ze expertise over Europa nodig hebben om goed te kunnen samenwerken met andere stakeholders, over landsgrenzen heen. Het opleiden en opvoeden van deze professionals daagt dus ook het onderwijs uit om mee te bewegen met de dynamiek van Europa. In deze workshop kijken we naar hoe kennis over Europa en de EU essentieel is op de arbeidsmarkt, met aandacht voor de impact op Europees beleid bij bedrijven en organisaties en de rol van moderne vreemde talen op de werkvloer. Samen kijken we naar wat er nodig is om over de onzekere zee van de 21e eeuw te kunnen zeilen en praten we over hoe je Europa in de klas kunt brengen – of de klas dichter bij Europa kunt brengen.
Datum, tijd & locatie
Dinsdag, 11 februari van 16.00 tot 18.00 uur
Haagse Hogeschool
Johanna Westerdijkplein 75
2521 EN Den Haag
Kracht uit diversiteit: niet ondanks, maar omdat we verschillen
Inclusiviteit, gevoelige onderwerpen, diversiteitssensitief lesgeven, polarisatie en een ‘veilig’ leerklimaat. Het zijn termen die steeds vaker langskomen in onderwijsland. Maar welke plek krijgt de diversiteit aan sociaal-culturele achtergronden van leerlingen concreet in jouw onderwijs? En hoe maak je met zelfvertrouwen keuzes die rechtdoen aan die achtergronden? In deze professionele leergemeenschap (PLG) vertrekken we vanuit jullie ervaringen en ontwikkelvragen die raken aan thema’s als burgerschapsvorming en kansengelijkheid. Met behulp van aangereikte tools en wetenschappelijke inzichten zal je je handelingsrepertoire in de praktijk verrijken en onderbouwen.
Doel & Resultaat
De PLG heeft als doel jullie als docenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van praktijken die rechtdoen aan de diversiteit in sociaal-culturele achtergronden van leerlingen en de mogelijke frictie die dit met zich meebrengt. Tijdens dit ontwikkeltraject vergroot je je handelingsrepertoire en leer je met meer zelfvertrouwen keuzes maken in het omgaan met verschil. Dit bereiken we door tijdens de bijeenkomsten zowel inzichten uit de onderwijswetenschappen te delen als volop ruimte te bieden voor uitwisseling en reflectie op jullie ervaringen.
Het resultaat van deze PLG is een persoonlijk project waar je de opgedane inzichten integreert. Door het aanbod van theoretische kaders en de ervaringen van anderen verbreed je je ideeën, wat je inspireert om je eigen project verder te ontwerpen en verdiepen. Denk bijvoorbeeld aan een project waarin je een lessenserie ontwerpt of een didactische vaardigheid verdiept. Buiten de sessies om ga je echt aan de slag met dit project en gebruik je je eigen praktijk als oefentuin.
De PLG wordt verzorgd door Nika Hendriksen (docent maatschappijwetenschappen Academie Tien en promovendus inclusief handelingsvermogen in het VO, ICLON Leiden) en Dr. Saro Lozano Parra (universitair docent burgerschap en frictie in de klas, UU en onderzoeker HU, en voormalig docent geschiedenis en maatschappijleer). Wij zijn ervan overtuigd dat de combinatie van ons wetenschappelijk werk en onze docentervaring een waardevolle bijdrage zal leveren, en zowel theoretische verdieping als praktische inspiratie biedt.
Met deelname doe je automatisch mee aan ons onderzoek naar de belonging van leerlingen en het bevorderen van het inclusief handelingsvermogen van docenten. Hiermee hopen we een bijdrage te leveren aan toekomstige PLG’s en de professionalisering van docenten (in opleiding). Omdat deze PLG deel is van dit onderzoek kunnen we hem gratis aanbieden.
De PLG is bedoeld voor leraren van alle schoolvakken in het voortgezet onderwijs. Professionalisering raakt aan de domeinen van burgerschap en kansengelijkheid.
Datum, Tijd & locatie
De PLG bestaat uit vijf bijeenkomsten van drie uur, in een groep van maximaal 15 deelnemers.
De bijeenkomsten zijn op:
- Vrijdag 8 november van 14.00 tot 17.00 uur
- Vrijdag 10 januari van 14.00 tot 17.00 uur
- Vrijdag 14 maart van 14.00 tot 17.00 uur
- Vrijdag 11 april van 14.00 tot 17.00 uur
- Vrijdag 16 mei van 14.00 tot 17.00 uur
Afhankelijk van de standplaats van de deelnemers gaan we op zoek naar een geschikte locatie.
[Afbeelding header: Simp1e123 via Pixabay]
Workshop Het zweet op de juiste rug
Activerende didactiek is een verzamelnaam voor alles wat jij als docent gedurende de les aanbiedt om de leerling actief met de lesinhoud bezig te laten zijn. “Het zweet op de juiste rug” wordt dit ook wel genoemd.
DOEL & RESULTAAT
De workshop “Het zweet op de juiste rug” heeft als doel jou als docent je rugzak te laten vullen met verschillende werkvormen, waardoor het zweet op de juiste ruggen komt te staan in jouw klas. Je leert, naast een beknopt theoretisch kader, vooral praktisch aan de slag te gaan met activerende elementen die je direct in je eigen lessen kunt toepassen. Onderwerpen die aan bod komen, zijn onder andere “Wie is er eigenlijk het hardst aan het werk?”, verschillende werkvormen en het waarom van activerende didactiek. Deze workshop is actief en daagt je uit om in jouw eigen lespraktijk dingen uit te proberen. Je leert zeker zes nieuwe werkvormen die je direct kunt gebruiken en zeer effectief zijn!
Datum, tijd & locatie
Spreker: Joost Maarschalkerweerd – Onderwijskundig adviseur bij Risbo
Dinsdag 8 oktober 2024
Van 15:00 tot 17:00 uur
Langeveld 3.14
Campus Woudestein
Burgemeester Oudlaan 50, Rotterdam
Toegenomen agressie in het onderwijs
het ONZ jaar symposium
Geïnspireerd door het artikel: ‘Houd je bek of ik vermoord je’: docenten denken aan stoppen door toenemende agressie leerlingen. Een onderzoek gepresenteerd door RTL Nieuws.
In 2023 bereikte het aantal geschorste of definitief van school gestuurde leerlingen vanwege wangedrag tegenover onderwijspersoneel in het voortgezet onderwijs het hoogste niveau in jaren! Dit wangedrag omvat schelden, bedreigen en zelfs fysiek geweld. Ook met ouders ontstaan soms zeer complexe en bedreigende situaties. Docenten denken hierdoor aan stoppen met lesgeven. Dit is problematisch want we hebben al te maken met een aanhoudend lerarentekort. Aangezien ONZ het behoud van docenten in het onderwijs en docentprofessionalisering Vo tot haar missie beschouwt, vinden wij het belangrijk dit onderwerp te agenderen op ons jaarsymposium 2024. Zo hopen wij de medewerkers in de scholen verder te ondersteunen zodat zij zich beter kunnen bewapenen tegen dit problematische gedrag.
MELD JE DIRECT AAN!
Het symposium wordt geopend door Keynote spreker Ismail Aghzanay (auteur van het boek ‘Het geheim van de leraar’, Leraar van het jaar 2018 Rotterdam en Leraar van het jaar 2021 Nederland). Ismail is een bevlogen en krachtige spreker! Hij inspireert mensen in het onderwijs en werkt vanuit kennisbronnen en ervaringen.
Aansluitend zijn de volgende workshops te volgen.
- Workshop ‘Straatcultuur versus schoolcultuur’ door Robin van Wieringen. Tijdens deze workshop gaan we de belevingswereld van jongeren verkennen onderzoeken hoe we gedragsverandering kunnen bewerkstelligen. Hierbij zullen we gebruikmaken van diverse tools om gesprekken te voeren over het morele kompas. (www.rolincoaching.com)
- Workshop ‘Stoorzender podium geven’ door Faysal Maatoug. Dominante karakters in de klas kennen we allemaal. Zijn het de stoorzenders van de les of de leiders van morgen? Hoe kun je ze bereiken en coachen tot charismatisch voorbeeld in de klas. (https://teacherskills.nl/)
- Workshop ‘Onder mijn ogen’ door Frank Planten. Als onderwijsmedewerker zul je soms een onderbuikgevoel hebben bij bepaalde situaties. Is hier sprake van ondermijning? Welke signalen duiden op criminele uitbuiting? Zit iemand onder jouw ogen klem in de wereld van georganiseerde criminaliteit? In de workshop “Onder mijn ogen” krijg je daarop een antwoord, leer je de signalen te herkennen en erkennen, te koppelen en eventuele actie te ondernemen. (www.ondermijnogen.nl)
- Workshop ‘Omgaan met de emotionele gevolgen van agressie of (verbaal) agressief gedrag’ door Edwin van Rijswijk. Namens Trots & Weerbaar komt hij ons helpende inzichten geven op de vragen: Hoe uw emotie werkt en hoe de emotie werkt bij de agressor; Hoe rust en controle te behouden op het moment dat ik te maken krijg met agressie; Ook komt antwoord op de vraag : “Waarom weet ik altijd achteraf hoe ik wel had moeten handelen?!”. (Trots & Weerbaar).
- Workshop ‘Moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken door debat. Verschillen vergroten of overeenkomsten opzoeken?’ door Leonie Kaptein en Alexander Schinkel, waarbij debattechnieken worden verrijkt met wetenschappelijke voorbeelden. Leer moeilijke onderwerpen in de klas anders te benaderen door middel van debat. Deze workshop, speciaal ontworpen voor docenten, biedt praktische technieken om jongeren zich te leren verplaatsen in andersdenkenden. Vaak richten we ons alleen op de oppervlakkige verschillen. Maar door dieper te graven, kunnen we verrassende overeenkomsten vinden. Het is een kunst om verschillen te aanvaarden en tegelijkertijd ruimte te creëren om elkaar kritisch te bevragen. Dat kan met behulp van onze lesmethode. (Debat en Wetenschap in de klas 2022-2024)
- Workshop ‘Die grote mond moet de school uit‘ door Ton van Haperen. Bekend van onder andere zijn column in het blad van de AOb, een optreden bij WNL, maar ook vakdidacticus Economie aan het ICLON laat in deze workshop zijn didactische aanpak omtrent dit thema zien. Mocht je al eens met hem hebben willen praten of discussiëren over een thema, laat deze kans dan niet aan je voorbij gaan.
We sluiten het symposium af met een tweede keynote gehouden door Jennifer van den Broek. Zij is zowel docent maatschappijvakken als criminoloog. Met haar ervaring in het onderwijs en haar onderzoek naar criminaliteit, presenteert zij op een zeer boeiende wijze welke signalen binnen scholen erop wijzen dat leerlingen betrokken zijn bij criminele activiteiten.
Datum, Tijd & Locatie
Datum: 31 mei 2024
Tijd: 13:00 tot 17:00 uur (met aansluitend borrel)
Locatie: Faculteit Sociale Wetenschappen, Wassenaarseweg 52, 2333 AK Leiden (5 min lopen vanaf leiden Centraal)
AAN DE SLAG MET HET PTAWegens grote belangstelling wordt de PTA training online herhaald
De Onderwijsinspectie heeft recent geconstateerd dat het PTA op 33% van de Nederlandse scholen niet aan de normen voldoet. Om scholen te helpen het PTA te versterken biedt ONZ een toegankelijke generieke PTA-training voor iedereen die zijn kennis op dit gebied wil verbeteren. De training is bedoeld om de onderwijskwaliteit en het PTA-beleid te versterken. Dit is een unieke kans om je onderwijsvaardigheden aan te scherpen en jouw school te ondersteunen bij het verbeteren van het PTA-beleid.
DOEL & RESULTAAT
Een toegankelijke vakoverstijgende PTA-training voor iedereen die zijn kennis op dit gebied wil verbeteren. De training is bedoeld om de onderwijskwaliteit te versterken en het PTA-beleid te verbeteren.
We starten met de theorie rondom het PTA ( de regels waaraan een goed PTA moet voldoen, wat er moet, mag en kan). Daarna gaan de deelnemers aan de slag met hun eigen PTA, wij bieden hierbij helpende vragen aan om het PTA te scoren.
DATUM, TIJD & LOCATIE
6 juni 2024 van 16:oo tot 18:00 uur
Online
Aan de slag met het PTA
De Onderwijsinspectie heeft recent geconstateerd dat het PTA op 33% van de Nederlandse scholen niet aan de normen voldoet. Om scholen te helpen het PTA te versterken biedt ONZ een toegankelijke generieke PTA-training voor iedereen die zijn kennis op dit gebied wil verbeteren. De training is bedoeld om de onderwijskwaliteit en het PTA-beleid te versterken. Dit is een unieke kans om je onderwijsvaardigheden aan te scherpen en jouw school te ondersteunen bij het verbeteren van het PTA-beleid.
Doel & Resultaat
Een toegankelijke vakoverstijgende PTA-training voor iedereen die zijn kennis op dit gebied wil verbeteren. De training is bedoeld om de onderwijskwaliteit te versterken en het PTA-beleid te verbeteren.
We starten met de theorie rondom het PTA ( de regels waaraan een goed PTA moet voldoen, wat er moet, mag en kan). Daarna gaan de deelnemers aan de slag met hun eigen PTA, wij bieden hierbij helpende vragen aan om het PTA te scoren.
Datum, tijd & locatie
Donderdag 30 november van 14.00 tot 17.00 uur
Faculteit der Sociale Wetenschappen, Wassenaarseweg 52, Leiden | zaal 0B13
De deelnemers vragen wij vriendelijk om zelf een laptop en het PTA voor het eigen vak mee te nemen.