Wil jij een inkijkje krijgen in de wereld van wetenschappelijke prestaties en ontdekkingen? Dan nodigen we je graag uit voor de Nobelprijs en Fieldsmedaille lezing 2023!

Elk jaar organiseren we een lezing die inzoomt op de natuurkunde en scheikunde achter de Nobelprijzen. Dit jaar gaan we een stap verder en verkennen we ook de wiskunde Fieldsmedaille. Deze prestigieuze onderscheiding wordt eens in de vier jaar toegekend aan twee tot vier wiskundigen die buitengewone bijdragen aan hun vakgebied hebben geleverd.

Fieldsmedaillewinnaars wiskunde – getaltheorie en bolstapelingen

In 2022 ontving Maryna Viazovska uit Oekraïne de Fieldsmedaille, een van de meest prestigieuze prijzen in de wiskunde.  Zij ontving die prijs voor haar werk over bolstapelingen. “Bollen” in 2 dimensies zijn cirkelschijven. Als je het vlak zo goed mogelijk probeert op te vullen met even grote cirkelschijven (muntjes bijvoorbeeld), kom je al snel op een regelmatig zeshoekig patroon uit. In 3 dimensies is het analoge probleem al een stuk ingewikkelder. Zo discussieerde Newton met Gregory over het maximale aantal bollen dat een gegeven bol kan raken. (Alle bollen hebben dezelfde straal.) Het probleem van de beste bolstapeling in 3 dimensies werd pas in 1998 opgelost waarbij computerberekeningen essentieel waren. Viazovska kreeg haar prijs voor bolstapelingen in dimensies 8 en 24. De beste bolstapeling in 24 dimensies blijkt terug te gaan op het getaltheoretische mirakel

Bolstapelingen houden niet alleen theoretisch wiskundigen van de straat, ze worden ook toegepast in fouten-corrigerende codes, die essentieel zijn voor bijvoorbeeld contact met satellieten. In deze lezing/workshop maken we kennis met de problematiek van bolstapelingen en met de methoden waarmee dit soort problemen worden aangepakt.

Een andere winnaar in 2022 was James Maynard voor zijn werk in de getaltheorie, in het bijzonder voor zijn werk over de verdeling van priemgetallen en over benaderingen van reële getallen (‘kommagetallen’) door middel van rationale getallen (breuken). In deze lezing proberen we te schetsen welk soort resultaten Maynard heeft behaald.

Programma (onder voorbehoud)

16:00 – 16:15 uur Inloop

16:15 – 17:30 uur Lezing dr. Jeroen Spandaw over Getaltheorie (James Maynard), Bolstapeling (Maryna Viazovska)

17:30 – 18:30 uur Netwerkdiner

18:30 – 19:30 uur Lezing door Prof. Dr. Laurens Siebbeles over quantumdots

Jeroen Spandaw
Jeroen Spandaw doceert wiskunde sinds 1986. Hij studeerde wiskunde, promoveerde en habiliteerde in de algebraïsche meetkunde en deed als post-doc in Duitsland onderzoek in die richting. Overige interesses: theoretische natuurkunde, getaltheorie, logica, talen, muziek en geschiedenis. Hij behaalde zijn eerstegraadsbevoegdheid wiskunde en natuurkunde, zeilde in zijn Drascombe Drifter over de Waddenzee en werkte als docent wiskunde en anw in het voortgezet onderwijs. Sinds 2007 werkt hij als universitair docent en lerarenopleider wiskunde aan de TU Delft.

Laurens Siebbeles

Binnen de sectie Opto-elektronische Materialen bestudeert Laurens Siebbeles excitonen en ladingsdragers in organische materialen en anorganische kwantumdots, nanostaafjes en tweedimensionale materialen. Excitonen/ladingen worden geproduceerd door laserpulsen en gedetecteerd met optische en microgolf/terahertz geleidbaarheidsmetingen op tijdschalen van femto- tot milliseconden. Hij combineert experimenten met kwantummechanische elektronische structuurberekeningen en modellering van exciton en ladingsverval door (Auger) recombinatie. Laurens Siebbeles studeerde scheikunde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam (1981-1986). Hij was promovendus aan het FOM-instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) in Amsterdam, waar hij kwantuminterferentie-effecten in moleculaire fotodissociatie onderzocht. In 1991 werd hij postdoc aan de Universiteit van Paris Sud tot 1994. Na een korte terugkeer bij AMOLF trad hij in 1994 in dienst bij de TU Delft, waar hij in 2001 ere-Antoni van Leeuwenhoekhoogleraar werd.

Doel & resultaat:

Deze lezing biedt inzicht in de wetenschap achter de prijzen om daarna direct toe te passen in je lesprogramma.

DATUM, TIJD & LOCATIE

Datum: donderdag 7 december van 16.00 tot 19.30 uur (inclusief diner).

Locatie: TU Delft gebouw ECHO

HBO Campustour Delft

Tijdens de campustour Delft kun je een kijkje in de keuken nemen bij de HBO-instellingen Haagse Hogeschool en InHolland Delft.  We bezoeken als eerste het nieuwe API gebouw waar de  praktijklessen voor studenten Luchtvaarttechnologie/Aeronautical Engineering van InHolland worden verzorgd. Daarna bezoeken we de Bètafactory de innovatie-locatie van de Haagse Hogeschool Delft. Aansluitend tijdens het diner is er gelegenheid om ervaringen uit te wisselen. Na het eten zullen de HBO docenten van het Havo Bèta programma hun programma’s van dit schooljaar toelichten.

Programma HBO campustour Delft

15:30 –16:00 Inloop Inholland Delft

16:00 –16:10 Welkom en introductie

16:10 –16:45 Start rondleiding Inholland Delft en API (werkplaats van luchtvaarttechnologie)

16:45 –17:30 Rondleiding Beta Factory Haagse Hogeschool Delft

17:30 – Start netwerkdiner bij Haagse Hogeschool

18:30 – 20:00 havo bèta programma

Informatie havo bèta programma (ook online te volgen)

Het havo bèta programma geeft invulling aan de grote behoefte van havo docenten om hun havo bèta leerlingen met N-profiel hun talenten verder te laten ontplooien en alvast een kijkje te nemen bij een Hbo opleiding. Hogescholen bieden de havisten een meerdaags programma door vergezichten en toepassingen te laten zien van de bètavakken en is bedoeld voor leerlingen uit 4 havo met een N-profiel die meer kunnen en willen naast hun reguliere schoolvakken. De avondbijeenkomst op 20 november is voor alle (havo/beta) docenten die interesse hebben om hun leerlingen mee te laten doen aan het programma. Meer informatie over het programma vind je hier.

Van 18:30 – 20:00 uur is er afhankelijk van interesse ook ruimte voor verdiepende thema’s o.a. voor TOA’s en beta docenten

DOEL & RESULTAAT

• Campustour: Kijkje in de keuken HBO’s. Inzicht geven in aansluitings/wisselstroom programma’s  en welke keuzes er zijn bij HBO en WO.
• Infoavond havo bèta programma (ook online te volgen): Informeren over de HBO programma’s 2024, werving leerlingen en verdere planning.

DATUM, TIJD & LOCATIE

Datum: maandag 20 november (incl maaltijd)

16.00 – 17.30 uur: campustour Delft met een bezoek aan de hogescholen in Delft (fysiek)

17.30 – 18.30 uur: netwerkmaaltijd (fysiek)

18.30 – 20.00 uur: informatiebijeenkomst Havo bèta programma voor docenten (fysiek & online; je kunt op het inschrijfformulier aangeven of je de avondsessie evt online wilt volgen)

Locatie: Hogeschool InHolland Delft, Haagse Hogeschool Delft.

Een Arduino is een soort microcontroller die je op eenvoudige wijze in staat stelt om elektronische circuits te bouwen, aan te sturen en uit te lezen. Op die manier kun je veel verschillende dingen  meten, bouwen, maken en uitvoeren. Zo kun je onder andere een koelkast op een bepaalde temperatuur houden, een zelfrijdende robot aansturen, lichtsensoren maken, een lcd-scherm op je shirt aansturen en ga zo maar door. Het is dan ook niet gek dat op vele scholen gewerkt wordt met Arduino’s. In het onderwijs kunnen Arduino’s ingezet worden als practicummateriaal, bij een profielwerkstuk, en bij onderwerpen zoals technische automatisering, technisch ontwerpen, onderzoeken met meet- en regelsystemen en bij elektriciteit. Het werken met de Arduino sluit aan bij de 21e-eeuwse vaardigheden. Er is dan ook al veel verschillend lesmateriaal voor Arduino’s ontwikkeld.

De cursus is bedoeld voor docenten en TOA’s die voor het eerst met Arduino gaan werken (starters) of die er al eens mee zijn begonnen maar toe zijn aan een ‘doorstart’ (beginners).

Doel & resultaat

Na een korte inleiding basiselektronica worden er zelf veel praktische opdrachten gedaan. Naast de beginselen van Arduino is er aandacht voor het aansluiten van sensoren (analoog en digitaal), aansluiten van een actuator (bijv. een motor) en het zichtbaar maken van gegevens. Het is echter geen programmeercursus. Van deelnemers wordt verwacht dat ze buiten de cursusbijeenkomsten aan opdrachten werken.

Benodigde lesmaterialen

• Leren programmeren, meten en sturen met de Arduino, Jacco de Jong, ISBN 9789037260304, € 40,25
• Arduino kit, Basisset, ISBN 9789057524127, € 61,50

Daarnaast is er een laptop nodig waarop Arduino-software is geïnstalleerd. De software is gratis te downloaden van https://www.arduino.cc/en/software. Let op dat het installeren van software op laptops van school vaak door de systeembeheerder moet gebeuren (regel dit tijdig).

Maximaal aantal deelnemers: 12

Locatie

Hogeschool Rotterdam, locatie Museumpark laagbouw

Museumpark 40, 3015 CX Rotterdam 

Data

11 mei 2023 – 15:00 – 18:00 uur (incl maaltijd)

25 mei 2023 – 15:00 – 18:00 uur (incl maaltijd)

8 juni 2023 – 15:00 – 18:00 uur (incl maaltijd)

Laat je inspireren voor je vak en kom en ontdek nu de labs en onderzoeksfaciliteiten van de TU Delft tijdens deze campustour speciaal georganiseerd voor bèta docenten. Samen met een student en vakdidactici van de TU Delft bezoek je verschillende locaties op de campus. Bekijk hoe de onderzoekers bezig zijn om Nederland te beschermen tegen al het water of beleef absolute stilte in de Dode kamer. In deze an-echoische ruimte wordt een ruimte gesimuleerd zonder wanden. Door de geluidsgolven volledige te dempen kan hier onderzoek gedaan worden naar de richting van geluid. Bij een bezoek aan de Dream Hall krijg je de mogelijkheid om verschillende bekende voertuigen van dichtbij te bekijken zoals de Nuna (zonnewagen) of de WASUB (door menskracht aangedreven duikboot). Kortom de manier om de geheimen van de TU Delft te ontdekken en inspiratie te krijgen voor je les.

Praktische informatie:

Tour: Secrets of the TU Delft

Duur: 1,5u tot 2u

Start:  15:00u TU Delft Aula, adres is Mekelweg 5

Eind:  17:00u Science Centre, gebouw 26C – Hall 2

Aansluitend buffet en daarna een betacoordinatorenoverleg

Van nano tot giga – van losse atomen tot gehele aarde

Op donderdag 2 februari 2023 vond het jaarlijkse bètasymposium plaats van Onderwijsnetwerk Zuid-Holland. Op het symposium ontmoeten bètadocenten en TOA’s uit het voortgezet onderwijs elkaar en is er ruimte om van en met elkaar te leren. Onder andere experts uit het bedrijfsleven, vaksteunpuntcoördinatoren, vakdidactici en hogeronderwijsinstellingen delen hun ideeën en ontwikkelingen. Dit jaar stond het thema in het teken van nano tot giga, van losse atomen tot de gehele aarde.

Voor een impressie van het bètasymposium zie het sfeerverslag-betasymposium-2023

Programma

Fysieke sessies

Welke sessies fysiek werden aangeboden vind je via het overzicht fysieke workshops betasymposium.

Online sessies: Wiskunde/informatica en Bedrijf in de klas

Voor wiskunde en informatica docenten was er een speciaal programma van 15:00 tot 16:30 uur online te volgen met de Online workshop wiskunde_informatica.

Dit jaar hadden we twee bevlogen docenten uit het onderwijs als facilitators; Arjan van der Meij en Manon Mostert.

Arjan van der Meij is in 2021 door de Nederlandse Natuurkundige Vereniging (NNV) uitgeroepen tot ‘Natuurkundedocent van het Jaar ’. Arjan is sectieleider van ‘science’ en zorgt ervoor dat de bètasecties goed met elkaar samenwerken. Hij heeft een onderwijshart pur sang.

Arjan is een groot voorstander en uitdrager van het zogenaamde ‘maakonderwijs’. Door wat hij ‘klooien’ noemt, ontstaan er creatieve ideeën. Door te proberen en te maken, leren leerlingen van allerlei wiskundige, natuurkundige, biologische en scheikunde principes.

Dit ‘maakonderwijs’ draagt hij uit bij allerlei bijeenkomsten over onderwijs.

Manon Mostert – van der Sar is docentonderzoeker bij het Kenniscentrum Creating010. Manon is actief binnen de projecten Mapping Creative Rotterdam en Maker Education. Daarbinnen voert Manon onderzoek uit naar nieuwe onderwijsvormen. Zo ontwikkelde ze meerdere pressure cookers (Make Week, Make Stream, Make Day, Future Fest e.a.) in verschillende vormen. Ze is daarnaast actief met onderwijsontwikkeling voor het VO en PO op het gebied van maakonderwijs. Ze doet daarnaast onderzoek naar de docent als ontwerper, en met name naar de waarde van fouten (van docenten) voor het onderwijs.

Programma & Locatie

Locatie: Science Center TU Delft

Tijdstip: 15:00 – 19:00 uur (Online deelname mogelijk tot 16:30 uur)

14:45 uur Inloop en ontvangst

15:00 uur Welkom en inleiding van het programma (ook online te volgen)

15:30 uur Verplaatsen naar workshops

15:45 uur Workshopronde 1 (fysieke workshops en online wiskunde informatica workshops)

16:30 uur Plenaire afsluiting ronde 1, afscheid van onliners en fysiek naar workshopronde 2

16:45 uur Workshopronde 2

17:30 uur Pauze

17:45 uur Afsluiting

18:30 uur Borrel en walking dinner

Door te wroeten in de grond, te kijken, voelen, misschien zelfs proeven, ervaren we wat de schooltuin ons te bieden heeft. Inspiratie opdoen in de natuur wordt natuureducatie op zijn best, wat er tevens toe zal bijdragen dat onze leerlingen nog meer kennis en respect voor de natuur en het milieu zullen krijgen. In 2020 hebben we de online masterclass over het succesvol aanleggen van een schooltuin aangeboden. Vorig jaar was het vervolg fysiek bij het Haags Montessori Lyceum met gastdocent Ard Zwinkels van Hogeschool InHolland. Dit jaar zijn we te gast bij het Segbroek College in Den Haag, waar Rémon Dammers, Consulent milieueducatie voortgezet onderwijs, afdeling Archeologie & Natuur-en MilieuEducatie een lezing zal geven.

Deze bijeenkomst is heel goed los van de voorgaande twee bijeenkomsten te volgen. De bijeenkomst vindt plaats op dinsdag 4 april van 16:00 – 18:15 uur op het Segbroek College, Goudsbloemlaan 131 in Den Haag. Aansluitend is het mogelijk om mee te eten.

Doel & Resultaat

Het doel van de masterclass ‘het Buitenlokaal’ is met de kennis en ervaring die we opdoen in de schooltuin de theorielessen te verlevendigen, dit te gebruiken voor meerdere vakgebieden maar tevens elkaar te inspireren bij de opzet en het onderhoud van een schooltuin.

Afgelopen jaren hebben verschillende groepen met enthousiaste deelnemers deelgenomen aan het Havo Bèta programma. Tijdens dit kennismakingsprogramma krijgen Havo 4 leerlingen met N-profiel gedurende vier middagen een kijkje in de keuken bij een hbo-instelling. Dit jaar hebben Hogeschool Leiden, Hogeschool Rotterdam en de Haagse Hogeschool mooie programma’s samengesteld voor de leerlingen.

HBO programma’s

OPZET

In deze bijeenkomst op 17 januari presenteren de verschillende hogescholen hun bovenstaande programma’s en is er een toelichting over de planning en inschrijving van de leerlingen.

LOCATIE, DATUM, TIJD

Locatie: Hogeschool Leiden

Informatiebijeenkomst 17 januari 2023, 16:00 – 18.00 uur

Loopbaan oriëntatie

Wat weten jouw leerlingen over technische vervolgopleidingen en technische beroepen? Hoe kan jij ze helpen bij hun keuze? Snuffelstages, praktijkopdrachten, gastlessen of bedrijfsbezoeken zijn voorbeelden van activiteiten die je in samenwerking met bedrijven of opleidingen kunt organiseren. Het zijn uitstekende activiteiten om leerlingen de praktijk te laten zien en ervaren. Daardoor kunnen zij zich een concreter beeld vormen. Dit helpt hen bij de oriëntatie voor later. Een gastles of bedrijfsbezoek is het meest effectief als de activiteiten onderdeel zijn van een groter geheel. Bijvoorbeeld van een project, lessenreeks of LOB-programma.

Doel en resultaat

Tijdens de bijeenkomst:

• Delen wij inspirerende praktijkvoorbeelden in de samenwerking tussen het voortgezet onderwijs en het bedrijfsleven.
• Gaan wij aan de slag met EHBTO (Eerste Hulp bij Techniekoriëntatie) en de toolkit van  Bedrijf in de Klas
• Werken wij aan mogelijkheden voor loopbaan oriëntatie activiteiten met medewerkers van bedrijven en het vervolgonderwijs aan de hand van het Beta & Techmentality model

Opzet programma

16.00 – 16.45 uur

Delen praktijkvoorbeelden vanuit de bedrijfsbezoeken bij Docenten on Tour en Sterk Techniek Onderwijs Haaglanden. Medewerkers van OGD, Octatube, I-EM Delft en Festo zijn aanwezig.

16.45 – 17.30 uur

Loopbaan oriëntatie in de praktijk. Welke activiteiten bestaan er bij de vervolgopleidingen, welke kennis en expertise is te verkrijgen bij organisaties als VHTO, Jet-Net en Stichting  C3.

17.30 – 18.15 uur

Werkafspraken maken over het vervolgtraject. Hoe kunnen we er voor zorgen dat scholen, vervolgonderwijs en bedrijven elkaar kunnen vinden. Wat is daarvoor nodig?

18.15 – 20.00 uur

Informele afsluiting onder het genot van een diner.

Locatie: Festo Delft

Tijd: 16 – 20 uur (incl maaltijd)

In echte opdrachten ontwikkelen leerlingen creatieve en probleemoplossende vaardigheden doordat zij steeds een ontwerpproces doorlopen. In deze masterclass train je ontwerpvaardigheden die aansluiten bij de ontwerpcyclus. Je gaat praktisch aan de slag met werkvormen die gericht zijn op ontwerpvaardigheden. Deze werkvormen zijn onderbouwd door praktisch wetenschappelijk onderzoek die je kunt toepassen bij het begeleiden van het ontwerpproces van leerlingen en er is een toolbox beschikbaar. Onderdeel van deze Masterclass is een bezoek aan de DDream-hall van de TU Delft.  In de online vervolgbijeenkomst gaan we onze ervaringen met elkaar bespreken.

Deze masterclass wordt dit schooljaar met succes voor een tweede keer aangeboden in samenwerking met BijscholingVMBO en is ontwikkeld voor docenten vmbo-t Technologie & Toepassing, en is ook zeer geschikt voor docenten die op havo/vwo niveau ontwerpgericht onderwijs geven. De werkvormen die worden ingezet zijn ontwikkeld voor leerlingen 9-14 jaar, maar geven ook voor oudere leerlingen houvast en inspiratie.

Data:

• 30 maart (fysiek) van 9:30 tot 16:30 uur (TU Delft Teaching Lab lokaal 0.2)

Deze training is inclusief lunch en rondleiding. Voorbereiding: neem een eigen projectopdracht mee

• 20 april (online) van 15:30 tot 17:00 uur.

Tijdens deze activiteit  maak je in één middag- en avond kennis met innovaties en initiatieven op het gebied van energietransitie die op de TU Delft Campus worden aangeboden aan het voortgezet onderwijs.

• De Learning Community van The Green Village faciliteert de verbinding tussen onderzoek, werken, innoveren en leren en is daarmee een belangrijke factor in de ontwikkeling van de huidige en toekomstige beroepsbevolking.  Het samenspel van werken, experimenteren, leren en inspireren leidt tot innovatie. We hebben het lerend vermogen van iedereen nodig om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan. De learning community Energietransitie bestaat uit een netwerk van de TU Delft, bedrijven, overheden, hogescholen en ROC”s. De Learning Community wil haar kennis delen met het voortgezet onderwijs.

• Inspiratietour op The Green Village, fieldlab voor duurzame innovatie in de stedelijke omgeving. Een duurzame toekomst vraagt om innovatieve ideeën en nieuwe bruikbare methoden en technieken. Op The Green Village onderzoeken, experimenteren, valideren en demonstreren kennis- en onderwijsinstellingen, ondernemingen, overheden én burgers hun duurzame innovaties. The Green Village is een regelluw “openlucht-laboratorium” op TU Delft Campus met een focus op de gebouwde omgeving waar getest kan worden op wijk-, straat- en gebouwniveau. Met toegang tot het innovatie-ecosysteem van de TU Delft ligt de wetenschap letterlijk om de hoek. Er wordt gewoond, gewerkt en geleerd.

• Schoolgebouwen project ENERGE
  Europese schoolgebouwen, die veelal bestaan uit gebouwen uit de vooroorlogse tijd, zijn over het algemeen niet energiezuinig. Hoe kunnen we hun infrastructuur renoveren? In februari 2019 startte het Europese samenwerkingsproject ENERGE (ENergizing Education to Reduce Greenhouse Emission). Hoofdonderzoeker is Natalia Romero Herrera van IO TU Delft. ” Om ervoor te zorgen dat de middelbare scholen met succes voldoen aan het gestelde nul-emissiescenario, vereisen hun gebouwen enorme investeringen om hun infrastructuur te renoveren. Iets dat naar verwachting niet zal gebeuren in de komende 10-20 jaar, vanwege het gebrek aan middelen en ondersteuning. Natalia: “Dat is precies de periode waarin dit project impact wil maken. Door het volledige ecosysteem van de school (studenten, docenten en administratief personeel) erbij te betrekken, zullen we samen met hen een goedkoop technisch platform ontwerpen dat de ontwikkeling van hun eigen energiezuinige strategieën ondersteunt. De school kan deze strategieën dan direct op de eigen locatie implementeren.” De twee betrokken scholen uit Nederland zijn Gymnasium Haganum (gebouw uit 1900) en Hugo de Groot (gebouw uit 1950). Samen met Natalia presenteren zij de uitkomsten van hun project.

Programma (16:00 – 19:30 uur inclusief buffet)

16:00 – 16:15 Welkom door Prof.dr.ir. Paulien Herder, decaan van de faculteit Technische Natuurwetenschappen en Roby van der Praag, programma manager ’24/7 Energy Lab The Green Village.

16:15 – 16:45  Rondleiding op The Green Village

16:45 – 17:15  Toelichting op de workshops

17:30 – 18:30 Workshops (Energe project, Circulair bouwen, Learning community, Darel Education)

18:30 – 19:30 We maken tijdens het buffet vraag en aanbod inzichtelijk en linken naar toepasbaarheid in jouw lesprogramma’s

Doel en resultaat

De doelen van deze activiteit zijn: versterking van het contact tussen vo en partners Campus TU Delft,  inspiratie voor ontwerpen van leeractiviteiten, leraren-in-opleiding in aanraking laten komen met toekomstige collega’s, community building.