Toegenomen agressie in het onderwijs

Wangedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs heeft het hoogste niveau bereikt in jaren. Schelden, bedreigingen, en zelfs fysiek geweld, om nog maar te zwijgen over complexe en bedreigende situaties met ouders. Het is tijd om docenten en (onderwijs)medewerkers te ondersteunen zodat zij zich beter kunnen verweren tegen dit probleem. ONZ organiseert daarom dit jaar haar symposium rondom dit thema.
We brengen iedereen die in het onderwijs werkzaam is samen voor een dag vol inzichten, inspirerende sprekers en praktische workshops. Ontdek nieuwe strategieën, leer van ervaren professionals en deel jouw eigen kennis en ervaringen. Samen werken we aan een veilige en respectvolle leeromgeving voor iedereen. Mis dit waardevolle evenement niet en reserveer nu je plek!

Jullie vakken staan aan de vooravond van ingrijpende veranderingen. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de aankomende vernieuwingen en om jullie input te kunnen leveren.

Donderdag 18 april organiseren SLO, Vereniging Levende Talen, ICLON, talen en maatschappij-opleidingen van Universiteit Leiden en ONZ een kennismeeting om jullie te informeren over de toekomstige ontwikkelingen in taal- en maatschappijonderwijs. Grijp deze unieke kans om de koers van het onderwijs mede te bepalen en onze vakken te versterken in lijn met de eisen van deze tijd.

Docenten talen en maatschappijleer, jullie zijn van harte uitgenodigd om deel te nemen aan deze belangrijke sessie. Mis het niet!

Meer informatie en aanmelden

Maak donderdag 1 februari kennis met Campus Den Haag – Universiteit Leiden

Sinds 1997 biedt de universiteit Leiden bacheloropleidingen aan in Den Haag en sindsdien is het aanbod flink uitgebreid. Hoog tijd dus om kennis te maken met deze opleidingen, de studenten, en Den Haag studentenstad!

De middag duurt van 13.00 tot 17:00 uur en vindt plaats op twee verschillende locaties op loopafstand van Den Haag centraal. U kunt zich registreren voor de middag tot en met 19 januari 2023 via dit formulier. Na uw registratie ontvangt u een bevestiging en meer praktische informatie.

Het programma van de middag bestaat uit:
– Een plenaire sessie waarin u meer te weten komt over de Universiteit Leiden in Den Haag, stad van vrede en recht.
– Een interactieve grotendeels Engelstalige rondleiding waarin u de campus Wijnhaven bezoekt en studenten over hun bachelor programma vertellen en u uw vragen kunt stellen.
– Een wandeling naar en een kennismaking met Leiden University College, het internationale honours college van de Universiteit Leiden, waar studenten een interdisciplinair curriculum volgen op het gebied van global challenges.
– Een afsluitende borrel waar u kunt napraten met de studenten en de medewerkers.

Bij vragen kan je contact opnemen via communicatie@fgga.leidenuniv.nl

Op vrijdag 15 december is tijdens een feestelijke bijeenkomst de Alternatieve-Leeslijst-Award 2023 uitgereikt aan Semmy Claassen voor haar pitch voor Feelings: A Story in Seasons (2021)!

De winnende pitch: “In het stripboek Feelings: A Story in Seasons neemt Manjit Thapp ons mee op reis door de seizoenen en haar emoties. Het gebruik van de prachtigste kleuren en tekstuele en visuele metaforen zet ons aan het denken over de – na het lezen van dit boek – niet te ontkennen verbanden tussen de seizoenen en onze gemoedstoestand. Van regen en tranen die vallen als bladeren in de herfst tot creativiteit en bloemen die groeien in de lente: beelden uit de natuur laten ons inzien dat we deel uitmaken van de natuur. Een genot voor het oog en een knuffel voor de ziel.”

Lees hier het juryverslag!

In het schooljaar 2024/25 vindt er een nieuwe editie van de Alternatieve-Leeslijst-Awards plaats, waarvoor leerlingen, docenten, studenten en andere boekenliefhebbers uit het mbo, voortgezet en hoger onderwijs hun favoriete boeken kunnen nomineren door middel van een pitch!

Over de Alternatieve-Leeslijst-Awards

De Alternatieve-Leeslijst-Awards zijn door het Onderwijsnetwerk Zuid-Holland en de vaksteunpunten Nederlands en Moderne Vreemde Talen van de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden in het leven geroepen om (in het licht van toenemende ontlezing en dalende leesmotivatie en leesvaardigheid) boeken onder de aandacht te brengen die scholieren kunnen enthousiasmeren voor lezen en literatuur.

Stimuleer je leerlingen mee te doen met de landelijke Natuurkunde Olympiade Junior 2024!

De Natuurkunde Olympiade Junior (NOJ) bestaat sinds 2014 en is bedoeld om leerlingen op jonge leeftijd te enthousiasmeren voor bèta-techniek en natuurkunde in het bijzonder. Daar draagt ONZ graag een steentje aan bij! Zo’n olympiade biedt immers een mooie uitdaging voor leerlingen. Met de NOJ richten we ons (vooral) op leerlingen uit de 2e en 3e klas van het HAVO en VWO.

De olympiade bestaat elk jaar uit drie rondes.

De eerste ronde bestaat uit opgaven die online gemaakt worden, deze eerste ronde vindt dit jaar plaats tussen 15 januari en 2 februari. Binnen deze periode kiest de school zélf een geschikt toets moment.
De tweede ronde bestaat uit open (reken)vragen en vindt plaats in maart op verschillende universiteiten en hogescholen door het hele land heen. ONZ zorgt er voor dat een aantal van deze leerlingen zich welkom voelen op Universiteit Leiden. Daarom gaan de deuren van onze Faculteit wiskunde en natuurwetenschappen voor de rekenaars die aan de tweede ronde meedoen open op 20 maart 2024. Alle leerlingen worden op deze locatie hartelijk door ons ontvangen. De opleidingen Natuurkunde en Sterrenkunde begeleiden de leerlingen gedurende het gehele event op deze dag. Zij zorgen er voor dat leerlingen een goede begeleiding krijgen en de vereiste apparatuur.

De uiteindelijke finale is op 10 juni 2024, en bevat naast een practicum een creatief element door de leerlingen een filmpje te laten maken over een vraag uit de 1ste of 2de ronde.

Kijk voor meer informatie op: Natuurkunde Olympiade Junior | Universiteit Utrecht | Welkom

Docenten kunnen zich als coördinator voor hun school aanmelden op www.juniorolympiade.nl/admin.

Voor vragen kan contact worden opgenomen met Anne Bartilla op science.outreach.phys@uu.nl.

We hopen dat docenten Natuurkunde zich massaal aanmelden om hun leerlingen deze mooie ontwikkelingskans te bieden!

Simone Weinmann is astrofysicus en schrijver. In haar lezing vertelt ze over haar dystopische debuutroman Die Erinnerung an unbekannte Städte (2021). Docenten en leerlingen zijn van harte welkom deze lezing bij te wonen. Inschrijven is niet nodig.

DATUM, LOCATIE, TIJD

Dinsdag 21 september 2023 |  Cleveringaplaats 1 | 2311 BD Leiden | zaal 3.07 | van 17.15 tot 19.00 uur

Dit jaar organiseerden we voor derde keer op rij een TOA inspiratiedag voor Technisch onderwijs assistenten (TOA’s) uit Zuid-Holland. Deze dag stond in het teken van ‘practica in de klas met een groene bril’. Daarbij was de locatie waar wij te gast waren, InHolland Delft een uitgelezen plek om met dit thema aan de slag te gaan. Tijdens het ochtendprogramma kregen we met de lezing van Jan Kees Goud, docent en studieadviseur van Wageningen Universiteit een kijkje in de wereld van de uitdagingen bij plantenveredeling en voedselproductie en gingen we de diepte in met uitleg over de drie voortplantingssystemen bij planten en plantengenetica. Uitdagingen zoals klimaatverandering, bevolkingsgroei, oneerlijke voedselverdeling en voedsel dat verloren gaat vereisen een nieuwe aanpak waarbij steeds meer technologieën worden ingezet. Juist in de klas waar de plantenbiologie niet altijd voldoende aandacht krijgt zijn er tal van lesmogelijkheden zoals de proef met Mendels tomatenplantjes en het reizend DNA-lab met het prenataal onderzoek bij planten.

Na de lunch stonden er zeven workshops op het programma voor TOA’s scheikunde, natuurkunde en biologie. Op het lab werd met de microscoop het geheim achter plantaardige eiwitten ontrafelt en waarom juist vlinderbloemige planten zo geschikt zijn als bron voor vleesvervangers. Bij de workshop van aardgas naar waterstof maakten deelnemers zelf waterstof en bespraken mogelijke proefopstellingen voor in de klas. In de masterclass Colorimetrie werd de geschiedenis en werking van verschillende colorimeters behandeld en kon je de extinctie wiskundig afleiden uit de lichtintensiteiten. Er werd kennis gemaakt met het nieuwe lesmateriaal ‘ Maker’s Red Box: stad van de toekomst waarbij leerlingen de “stad van de toekomst” gaan ontwerpen. In een lokaal stonden lasersnijders opgesteld met een uitgebreide demo en uitleg over het snijden en graveren van diverse materialen. Naturalis gaf een sneak preview in de nieuw ontwikkelde online module ‘verborden stadsnatuur’ en kon je buiten met de Obsidentify app op zoek naar bijzondere planten.  Veilige proeven zijn geen saaie proeven en brengen de lesstof duidelijk over. Bij de workshop van Eurofysica werd een aantal practica gedaan en kregen deelnemers na afloop de proefbeschrijvingen mee.

Volgend schooljaar staan er weer veel leuke activiteiten voor TOA’s in de planning. Na de zomervakantie vind je hierover meer informatie op de site.

Het thema Burgerschap en Kansengelijkheid staat centraal op het symposium voor docenten uit de onder- en bovenbouw en school- en teamleiders. Aan het eind van deze middag beschik je over kennis die als ‘hapklare brok’ in de klas is toe te passen. Neem ook een collega mee!

PROGRAMMA

13.30 – 14.00 uur:  inloop

14.00 – 14.45 uur:  welkomstwoord & keynote speech

14.45 – 15.45 uur:  workshopronde 1

15.45 – 16.00 uur:  pauze

16.00 – 17.00 uur:  workshopronde 2

17.00 – 17.15 uur:   afsluiting

17.15 – 18.00 uur:   borrel

KEYNOTE SPEECH

Naomi van Stapele en Laurence Guérin, respectievelijk Lector Inclusieve Educatie en Lector Wereldburgerschap aan de Haagse Hogeschool, houden een keynote over o.a. de vraag wat het belang is van een klassengroep en de groepscohesie in een geïndividualiseerde samenleving.

WORKSHOPS

Start met kijken

Vera van de Ven, medewerker educatie vmbo en ISK bij het Rijksmuseum van Oudheden, geeft een workshop waarin verschillende werkvormen voor het kritisch kijken naar bronnen aan bod komen. De voorbeeldbronnen in de workshop hebben te maken met propaganda en nepnieuws. Na deze interactieve workshop weet je vorm te geven aan een lesstarter van 10-15 minuten waarbij het kijken naar een object of afbeelding centraal staat en de nieuwsgierigheid van leerlingen geprikkeld wordt.

Gevoelige onderwerpen in de klas

Dirk Oosthoek, vakdidacticus filosofie bij het ICLON, leidt een intervisie bijeenkomst waarin u als docent een casus kunt inbrengen met betrekking tot gevoelige onderwerpen in de klas als racisme, islam, antisemitisme. Iedere docent kan geconfronteerd worden met gevoelige onderwerpen, hoe kun je daar het beste mee omgaan? U krijgt tips en tools aangereikt.

Profijt van meertaligheid
Evelyn Bosma, taalwetenschapper bij de Fryske Akademy, geeft een workshop over het profijt van meertaligheid. Wat houdt meertaligheid nu precies in, en hoe kunnen zowel de docent als de leerling daar gebruik van maken? In deze workshop komen eveneens praktische tips en activerende werkvormen aan bod.

Structureel burgerschap op school

Marcel Mooijman, socioloog aan de EUR, geeft een workshop over structureel burgerschapsonderwijs. Bij burgerschap gaat het vaak over vaardigheden (participeren in de maatschappij), meningen (over een politieke partij) of houdingen (positief staan tegenover de rechtsstaat). Hoe kunnen die met burgerschapsonderwijs schoolbreed bevorderd worden? En hoe ver kan het onderwijs daar in gaan? Antwoorden op deze vragen geven aan docenten kaders voor het invoeren van structureel burgerschapsonderwijs.

Onderzoek naar de perceptie van kansengelijkheid

Rosa Groen, senior onderzoeker Europese Studies aan de Haagse Hogeschool en uitgeroepen tot de meest duurzame docent in het hoger onderwijs van 2022, geeft uitleg over een onderzoek dat gaande is over kansengelijkheid. Hoe wordt gekeken naar kansengelijkheid door jongeren uit de Schilderswijk, de beleidsmakers op het stadhuis in Den Haag en docenten uit Zuid-Holland? Tijdens deze interactieve workshop verzamelt zij data onder de aanwezige docenten, en wordt daarin bijgestaan door docent-onderzoeker Vasilis Karakasis, onderzoeker Gijs Giesen en student-assistent Cathelijne de Groot.

DATUM EN TIJD

Vrijdag 23 juni 2023 van 13.30 tot 18.00 uur

LOCATIE

Universiteit Leiden | Pieter de la Courtgebouw | start in zaal SC01 | Wassenaarseweg 52 | Leiden

KOSTEN

Voor partners van Onderwijsnetwerk Zuid-Holland (Bètasteunpunt Zuid-Holland en Regionaal Steunpunt Leiden) zijn er geen kosten verbonden aan deelname. Hier vindt u een overzicht van alle partnerscholen van ONZ. Voor leraren van niet-partnerscholen zijn de kosten voor deelname €25.

Er zijn op dit moment voldoende plaatsen beschikbaar. Mocht het aantal deelnemers van 125 bereikt zijn, dan hebben deelnemers van ONZ-scholen voorrang op deelnemers van scholen die geen lid zijn.

AANMELDEN

Havisten zijn als beroepsbeoefenaren van de toekomst van belang, omdat zij met hun voorkeur voor een praktische insteek een bijdrage kunnen leveren aan innovatieve en werkbare oplossingen voor (taaie) maatschappelijke vraagstukken. Het havo bèta programma geeft invulling aan de grote behoefte van havo docenten om hun havo bèta leerlingen hun talenten te laten ontplooien. Hogescholen bieden activiteiten aan leerlingen door vergezichten en toepassingen te laten zien van de bètavakken. Het Bètasteunpunt Zuid-Holland/Onderwijsnetwerk werkt sinds 2017 met docenten van vo-scholen en hbo-instellingen aan een volwaardig programma.

Inspireren

Het havo bèta programma is bedoeld voor leerlingen uit 4 havo met een N-profiel die meer kunnen en meer willen. Leerlingen worden geworven door de scholen die zich binnen dit project hebben gecommitteerd. Scholen zetten dit programma voor hun leerlingen in naast het reguliere onderwijs. Het programma kan als opmaat dienen voor de keuze van het profielwerkstuk en geeft een beeld van de vervolgopleidingen voor de leerlingen. De komende maanden gaan zij aan de slag bij een van de vijf onderstaande programma’s bij de Hogescholen uit regio Zuid-Holland:

Data science & AI: leer de techniek van de nabije toekomst! – Haagse Hogeschool Zoetermeer

Misschien heb je al eens van de termen data science & AI gehoord. Computers die leren, voorspellingen doen, en zelfstandig taken uitvoeren, zoals een zelfrijdende auto. Tijdens het Bètaprogramma doorlopen leerlingen een mini-project, en gaan zij programmeren in Python en gaan zij aan de slag met een lerend model!

Optimaliseren van een KLM-driehoeksvlucht – Toegepaste wiskunde, Haagse Hogeschool Delft

De KLM voert zeven keer per week de driehoeksvlucht Amsterdam – Aruba –  Bonaire – Amsterdam uit. Afgelopen periode was er te vaak vertraging, doordat het vliegtuig te lang stilstaat bij luchthavens. De vraag is nu: Hoe kan KLM de omdraaitijden van deze driehoeksvlucht met behulp van wiskundige technieken optimaliseren, zodat er minder vertragingen ontstaan? Leerlingen gaan aan de slag met toegepaste wiskunde om hiermee aan de slag te gaan.

Het experiment – Engineering & Applied Science, Hogeschool Rotterdam

Techniek kun je inzetten om maatschappelijke vraagstukken te helpen oplossen: Hoe zorgen we dat we meer wind- en zonne-energie inzetten? Hoe verbeteren we de zorg met ‘slimme’ hulpmiddelen? Hoe zorgen we voor een schone, gezonde leefomgeving? Door te ontwerpen en experimenteren kun je met een klein idee een grote impact maken.

Kan zeewater nog wel CO₂ opnemen? Chemie, Hogeschool Leiden

Dat er steeds meer CO₂ in onze atmosfeer komt weet inmiddels iedereen wel. Gelukkig kunnen oceanen redelijk veel CO₂ opnemen, maar niet zonder gevolgen, ze verzuren waardoor koraalriffen afsterven (bleaching). Deze CO₂ opname is niet voor elk oceaan water hetzelfde! Via chemische experimenten gaan de leerlingen zelf uitzoeken hoeveel CO₂ zeewater nog kan opnemen. En gaan zij op zoek naar het meest geschikte zeewater.

Speuren in DNA – Bio-informatica, Hogeschool Leiden

Hoe werkt DNA en wat kun je er allemaal in af lezen? Leerlingen die interesse hebben in de biologie  en medisch onderzoek gaan speuren in DNA vanachter de computer met gegevens over plant, mens en dier.

Meer weten of volgend jaar meedoen als school? Neem contact op via onz@tudelft.nl

Bètadocenten en toa’s uit het voortgezet onderwijs bezochten op 2 februari voor de zevende keer in Delft het jaarlijkse Bètasymposium van Onderwijsnetwerk Zuid-Holland. Met een breed aanbod aan workshops kon er inspiratie worden opgedaan voor de natuurkunde-, scheikunde- of biologieles. Er waren workshops met diverse thema’s zoals energietransitie, quantumtechnologie, klimaat- en DNA onderzoek en ook een sessie hoe je voor deze verschillende vakken een vakoverstijgend project organiseert. Wiskunde en informatica docenten konden in een online sessie bijgepraat worden over de landelijke ontwikkelingen rond het curriculum en kregen praktische voorbeelden van kant- en klaar wiskunde lesmateriaal.

Heb je het gemist, ben je nieuwsgierig of wil je de middag herbeleven? Lees dan het sfeerverslag.