Afgelopen jaren hebben verschillende groepen met enthousiaste deelnemers deelgenomen aan het Havo Bèta programma. Tijdens dit kennismakingsprogramma krijgen Havo 4 leerlingen met N-profiel gedurende vier middagen een kijkje in de keuken bij een hbo-instelling. Dit jaar hebben Hogeschool Leiden, Hogeschool Rotterdam en de Haagse Hogeschool mooie programma’s samengesteld voor de leerlingen.
HBO programma’s
Hogeschool | Programma |
De Haagse Hogeschool (Delft) | Toegepaste wiskunde: Optimaliseren van een KLM driehoeksvlucht |
De Haagse Hogeschool (Zoetermeer) | Data Science & AI: Leer de techniek van de nabije toekomst |
Hogeschool Leiden | Chemie: Doe onderzoek van CO2 opname in zeewater |
Hogeschool Leiden | Bio-informatica: Speuren in DNA |
Hogeschool Rotterdam | Engineering & Applied Science Het experiment |
OPZET
In deze bijeenkomst op 17 januari presenteren de verschillende hogescholen hun bovenstaande programma’s en is er een toelichting over de planning en inschrijving van de leerlingen.
LOCATIE, DATUM, TIJD
Locatie: Hogeschool Leiden
Informatiebijeenkomst 17 januari 2023, 16:00 – 18.00 uur
Masterclass hoe enthousiasmeer je je leerlingen voor bèta-technische opleidingen en beroepen?Loopbaan oriëntatie
Wat weten jouw leerlingen over technische vervolgopleidingen en technische beroepen? Hoe kan jij ze helpen bij hun keuze? Snuffelstages, praktijkopdrachten, gastlessen of bedrijfsbezoeken zijn voorbeelden van activiteiten die je in samenwerking met bedrijven of opleidingen kunt organiseren. Het zijn uitstekende activiteiten om leerlingen de praktijk te laten zien en ervaren. Daardoor kunnen zij zich een concreter beeld vormen. Dit helpt hen bij de oriëntatie voor later. Een gastles of bedrijfsbezoek is het meest effectief als de activiteiten onderdeel zijn van een groter geheel. Bijvoorbeeld van een project, lessenreeks of LOB-programma.
Doel en resultaat
Tijdens de bijeenkomst:
- Delen wij inspirerende praktijkvoorbeelden in de samenwerking tussen het voortgezet onderwijs en het bedrijfsleven.
- Gaan wij aan de slag met EHBTO (Eerste Hulp bij Techniekoriëntatie) en de toolkit van Bedrijf in de Klas
- Werken wij aan mogelijkheden voor loopbaan oriëntatie activiteiten met medewerkers van bedrijven en het vervolgonderwijs aan de hand van het Beta & Techmentality model
Opzet programma
16.00 – 16.45 uur
Delen praktijkvoorbeelden vanuit de bedrijfsbezoeken bij Docenten on Tour en Sterk Techniek Onderwijs Haaglanden. Medewerkers van OGD, Octatube, I-EM Delft en Festo zijn aanwezig.
16.45 – 17.30 uur
Loopbaan oriëntatie in de praktijk. Welke activiteiten bestaan er bij de vervolgopleidingen, welke kennis en expertise is te verkrijgen bij organisaties als VHTO, Jet-Net en Stichting C3.
17.30 – 18.15 uur
Werkafspraken maken over het vervolgtraject. Hoe kunnen we er voor zorgen dat scholen, vervolgonderwijs en bedrijven elkaar kunnen vinden. Wat is daarvoor nodig?
18.15 – 20.00 uur
Informele afsluiting onder het genot van een diner.
Locatie: Festo Delft
Tijd: 16 – 20 uur (incl maaltijd)
Masterclass innovaties energietransitie voor het voortgezet onderwijsTijdens deze activiteit maak je in één middag- en avond kennis met innovaties en initiatieven op het gebied van energietransitie die op de TU Delft Campus worden aangeboden aan het voortgezet onderwijs.
- De Learning Community van The Green Village faciliteert de verbinding tussen onderzoek, werken, innoveren en leren en is daarmee een belangrijke factor in de ontwikkeling van de huidige en toekomstige beroepsbevolking. Het samenspel van werken, experimenteren, leren en inspireren leidt tot innovatie. We hebben het lerend vermogen van iedereen nodig om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan. De learning community Energietransitie bestaat uit een netwerk van de TU Delft, bedrijven, overheden, hogescholen en ROC”s. De Learning Community wil haar kennis delen met het voortgezet onderwijs.
- Inspiratietour op The Green Village, fieldlab voor duurzame innovatie in de stedelijke omgeving. Een duurzame toekomst vraagt om innovatieve ideeën en nieuwe bruikbare methoden en technieken. Op The Green Village onderzoeken, experimenteren, valideren en demonstreren kennis- en onderwijsinstellingen, ondernemingen, overheden én burgers hun duurzame innovaties. The Green Village is een regelluw “openlucht-laboratorium” op TU Delft Campus met een focus op de gebouwde omgeving waar getest kan worden op wijk-, straat- en gebouwniveau. Met toegang tot het innovatie-ecosysteem van de TU Delft ligt de wetenschap letterlijk om de hoek. Er wordt gewoond, gewerkt en geleerd.
- Schoolgebouwen project ENERGE
Europese schoolgebouwen, die veelal bestaan uit gebouwen uit de vooroorlogse tijd, zijn over het algemeen niet energiezuinig. Hoe kunnen we hun infrastructuur renoveren? In februari 2019 startte het Europese samenwerkingsproject ENERGE (ENergizing Education to Reduce Greenhouse Emission). Hoofdonderzoeker is Natalia Romero Herrera van IO TU Delft. ” Om ervoor te zorgen dat de middelbare scholen met succes voldoen aan het gestelde nul-emissiescenario, vereisen hun gebouwen enorme investeringen om hun infrastructuur te renoveren. Iets dat naar verwachting niet zal gebeuren in de komende 10-20 jaar, vanwege het gebrek aan middelen en ondersteuning. Natalia: “Dat is precies de periode waarin dit project impact wil maken. Door het volledige ecosysteem van de school (studenten, docenten en administratief personeel) erbij te betrekken, zullen we samen met hen een goedkoop technisch platform ontwerpen dat de ontwikkeling van hun eigen energiezuinige strategieën ondersteunt. De school kan deze strategieën dan direct op de eigen locatie implementeren.” De twee betrokken scholen uit Nederland zijn Gymnasium Haganum (gebouw uit 1900) en Hugo de Groot (gebouw uit 1950). Samen met Natalia presenteren zij de uitkomsten van hun project.
Programma (16:00 – 19:30 uur inclusief buffet)
16:00 – 16:15 Welkom door Prof.dr.ir. Paulien Herder, decaan van de faculteit Technische Natuurwetenschappen en Roby van der Praag, programma manager ’24/7 Energy Lab The Green Village.
16:15 – 16:45 Rondleiding op The Green Village
16:45 – 17:15 Toelichting op de workshops
17:30 – 18:30 Workshops (Energe project, Circulair bouwen, Learning community, Darel Education)
18:30 – 19:30 We maken tijdens het buffet vraag en aanbod inzichtelijk en linken naar toepasbaarheid in jouw lesprogramma’s
Doel en resultaat
De doelen van deze activiteit zijn: versterking van het contact tussen vo en partners Campus TU Delft, inspiratie voor ontwerpen van leeractiviteiten, leraren-in-opleiding in aanraking laten komen met toekomstige collega’s, community building.
Quantum DOT – Quantum TechnologieDit schooljaar organiseren we een Docent Ontwikkel Team (DOT) rond het onderwerp quantum technologie. Het doel is lesmaterialen te ontwikkelen en te testen rond dit onderwerp. We richten ons nadrukkelijk niet alleen op het examenprogramma vwo, maar kijken ook naar mogelijkheden in de onderbouw en op de havo. We willen de natuurkunde verbinden met biologie en scheikunde. We zetten ook in op moderne leermiddelen als het gebruik van Arduino en Python notebooks. De materialen zouden onder andere gebruikt kunnen worden voor een NLT module quantum technologie (voor havo!) die op dit moment door TU Delft wordt ontwikkeld. Er zal ook ruimte zijn voor vraag- en antwoordsessies met onderzoekers van de TU Delft over onderwerpen als nanobiologie en scanning tunneling microscopie.
De drie bijeenkomsten vinden plaats op de TU Delft campus (incl. maaltijd)
23 februari 2023: 16:00 – 20:00 uur
20 april 2023: 16:00 – 20:00 uur
1 juni 2023: 16:00 – 20:00 uur
Docenten on Tour – bedrijvenbezoekIn deze bedrijventour maak je in één middag- en avond kennis met vier bedrijven in de regio Delft. Samen met andere docenten vmbo, havo en vwo en docenten-in-opleiding in de bètavakken (techniek, wiskunde, scheikunde, natuurkunde, informatica) bezoeken we OGD (ict diensten), Octatube (ontwerpen), stichting I-EM Delft (Innovatiecentrum energie en mobiliteit) en Festo (automatisering en regeltechniek).
Je maakt kennis met de ontwikkelingen en Bèta en Tech-beroepen binnen deze Delftse bedrijven. Tijdens de rondleidingen zoek je naar vraagstukken waar jouw leerlingen aan kunnen werken. Ook maak je kennis met een toolbox en krijg je toegang tot een online training van Bedrijf in de Klas, waarmee je de vertaling maakt van wat je gezien en ervaren hebt naar jouw les.
In het voorjaar geven we hier een vervolg aan door samen opdrachten te ontwikkelen waarmee je deze bedrijven ‘in de klas’ kunt brengen.
De doelen van deze activiteit zijn: versterking van het contact tussen vo en bedrijfsleven, versterking van beroepsbeelden bij leraren, inspiratie voor ontwerpen van leeractiviteiten, leraren-in-opleiding in aanraking laten komen met toekomstige collega’s, community building.
Tijd: 16:00 – 20:00 uur (inclusief maaltijd en vervoer tussen de bedrijven).
Programma
16.00 – 16.45 uur OGD, Rotterdamseweg
17.00 – 17.45 uur Octatube, Rotterdamseweg
18.00 – 18.45 uur IEM Delft, Schieweg
19.00 – 19.45 uur Festo, Schieweg – tevens diner
19.45 – 20.00 uur Ophalen opbrengsten bij Festo
Minisymposium Robotica
In samenwerking met Hogeschool Windesheim TechYourFuture organiseren we op 28 september een minisymposium voor het primair- en voortgezet onderwijs. Tijdens dit minisymposium wordt stilgestaan bij het TechYourFuture onderzoek Robowijs. Gedurende dit onderzoek is verkend hoe de sociale en technische vaardigheden van kinderen (9-13 jaar) met een stoornis in het autismespectrum bevorderd kunnen worden. In het onderzoek hebben ze geleerd een robot (Lego Mindstorms) te programmeren om boodschappen te doen in een supermarkt, gesimuleerd door zelf een plattegrond te tekenen en daarin enkele ‘challenges’ te tackelen. Meer informatie over het onderzoek lees je hier.
We starten de middag met Chris Verhoeven, associate professor TU Delft Robotics Institute. Hij neemt je mee op ontdekkingstocht over robotica in de maatschappij. Vervolgens woon je interactieve demonstraties bij waarbij sprekers verschillende robots tonen en vertellen over de mogelijkheden daarvan voor het onderwijs. Dan ervaar je robotica in de onderwijspraktijk bij een rondleiding en workshops verzorgd door het Science Centre.
Het programma start om 15:00 uur is tot 18:00 uur. Aansluitend is er de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten tijdens een maaltijd. Een deel van het programma is online te volgen. De bijeenkomst start in het nieuwe gebouw Echo op TU Delft Campus. Aansluitend is er een rondleiding in het nieuwe Science Center waar ook de masterclasses worden gegeven.
Programma
Locatie TU Delft gebouw Echo hall F
15.00 – Opening en intro op het thema. Door Hanno van Keulen en Renée Prins
15:30 – Robotica in de maatschappij; met praktijkvoorbeelden door Chris Verhoeven
15.45 – 16:00 – korte pauze met een drankje
16.00 – 16.30 – Gedurende een half uur tonen 2 sprekers verschillende robots en vertellen over de mogelijkheden daarvan voor het onderwijs. Hun verhaal is aansprekend voor zowel po (jonge en oude kind) als vo. Uitkomsten onderzoek Robowijs door Hanno van Keulen, onderzoek voorleesrobot door Rianne van den Berghe (onderzoek richt zich op jonge leerlingen, maar kan ter inspiratie dienen voor onderwijs aan oudere leerlingen). Science Centre en Mobile Python Lab geven korte pitch over de workshops einde middag.
16.30 – 17.30 – locatie Science Centre
Rondleiding Science Centre (30 minuten),
1e ronde workshops (30 minuten)
– TI: simulatie van een verkeerplein, Mobile Python Lab (VO/VSO) Leerlingen laten ervaren hoe sensoren en actuatoren met elkaar samenwerken door: Gertjan Scheur (wiskundeleraar)(alleen vo)
– opstellingen Robotica leerlijn (po en vo), opstelling van robotjes van het Science Centre
– Mirte Robot (po en vo) – o.l.v. door Martin Klomp
– Mine Craft (po en vo)
17.30 – 18.00 – vrij programma, netwerken, rondlopen, kennismaken met elkaar
18.00 uur – afsluiting evt eten voor wie wil
TOA-inspiratiedag Zuid-HollandHet vorige schooljaar was de TOA-bijeenkomst op het Rijswijks Lyceum een groot succes. Daarom willen we ook dit schooljaar weer afsluiten met een inspirerende bijeenkomst. Dit keer zijn we te gast bij Hogeschool Rotterdam.
We hebben een mooi en uitgebreid programma samengesteld voor alle TOA’s. Je kunt het overzicht van de workshops hier downloaden. Inschrijven kan nog via het inschrijfformulier.
Locatie
Hogeschool Rotterdam, locatie Museumpark hoogbouw
Burgemeester S’jacobplein 1, 3015 CA Rotterdam.
Programma
09:30 – 10:00 Inloop
10.00 – 10:20 Opening
10:30 – 11:20 ronde 1 workshops
11:30 – 12:20 ronde 2 workshops
12:20 – 13:45 lunch
13:45 – 14:35 ronde 3 workshops
14:45 – 15:35 ronde 4 workshops
15:35 – 16.30 afsluiting en borrel
Aansluitingsbijeenkomst VO-HO, kennis en vaardigheden van leerlingen met bètaprofiel
Wat wordt er behandeld op school?
Hoe representatief was het examen?
Wat zijn de werkelijk opgedane kennis en vaardigheden van leerlingen?
Wat zijn de verwachte effecten van het onderwijs op afstand?
De dag na de examenuitslagen is een goed moment om het voortgezet onderwijs en het Hoger onderwijs bij elkaar te brengen. In een plenaire sessie presenteren de TU Delft, de Hogeschool Rotterdam en Hogeschool Leiden hun bevindingen over kennis en vaardigheden van leerlingen met een bètaprofiel. Denk daarbij aan rendementscijfers, succesfactoren en de uitdagingen voor docenten van het Hoger onderwijs. Het tweede deel van de bijeenkomst gaat specifiek over de vakken natuurkunde, scheikunde en wiskunde. Onder leiding van vakdidactici van de lerarenopleidingen gaan docenten van het voortgezet onderwijs en het hoger onderwijs in gesprek met bovenstaande vragen als startpunt. We sluiten de bijeenkomst centraal af met de belangrijkste opbrengsten uit de vakspecifieke sessies en een blik naar de toekomst.
Doel: een dialoog tussen VO- en HO docenten
Verwachte opbrengst: meer kennis van de wederzijdse situaties.
Voor wie: docenten van de eerstejaars vakken in het hoger onderwijs en bovenbouwdocenten uit het voortgezet onderwijs. Er is voldoende ruimte voor vragen en/of discussie.
Locatie: Haagse Hogeschool Delft
Programma
13:45 – 14:00 uur Inloop
14: 00 – 14:15 uur Opening door Renée Prins en Sander Haemers, Bètasteunpunt Zuid-Holland.
14:15 -14:45 uur Natasja Carol-Visser, docent bij de opleiding Chemie Hogeschool Leiden. De aansluiting van de havo met de opleiding Chemie van de Hogeschool Leiden.
15:00 u. -15:30 uur Audrey Bink en Maureen van Ravenhorst-Vogelaar, afdeling Student Communication TUDelft. Studiesucces en diversiteit op de TUDelft
15:45-16:15 u. pauze
16:15-16:40 u. Rutger van Hogezand, manager of the Water management department Hogeschool Rotterdam. De doorstroom van en ervaringen met studenten bij de opleiding Watermanagement van de Hogeschool Rotterdam.
17:00-17:45 u. Inhoudelijk discussies per schoolvak onder leiding van de betreffende vakdidactici van SEC TUDelft; Wiskunde: Wim Caspers, Natuurkunde: Rutger Ockhorst, Scheikunde: Marie-Jetta den Otter
17:45 – 18:00 uur plenaire afsluiting
Symposium alfa & gamma: Kansen en mogelijkheden in de taal- en zaakvakkenDe wereld verandert en het onderwijs verandert met haar mee. Ook voor de taal- en zaakvakken betekent dit dat we constant in beweging zijn ons onderwijs aan te passen op hedendaagse thema’s. Mede door (nieuwe) onderwerpen zoals burgerschap en de discussie rondom een nieuw en toekomstgericht curriculum gaan we ons onderwijs anders organiseren. Tijdens dit symposium willen we mooie initiatieven en ontwikkelingen in deze vakgebieden (taal & zaakvakken) een podium bieden. In de lezingen en workshops delen we ideeën over hoe je in jouw lessen hier mee aan de slag kan.
Waarom voor de taal- en zaakvakken?
Helaas heeft het maatschappijprofiel nog vaak last van een slecht imago en kiezen ook steeds meer leerlingen voor een bètaprofiel. De groei van bèta binnen het onderwijs kent veel goede initiatieven maar heeft helaas ook gevolgen voor de andere schoolvakken. Taal- en zaakvakken blijven daarin soms achter op de grote (landelijke) ontwikkelingen van bètavakken zoals technasia, landelijke wedstrijden en nieuwe bètaschoolvakken en -lokalen. Ook in het hoger onderwijs is dit te merken: vooral de talenstudies hebben het zwaar. Leerlingen (en ouders) zijn bang met een maatschappijprofiel het minder ver te schoppen en geen goede baan te vinden. Tijd om die mindset aan te pakken, vindt Onderwijsnetwerk Zuid-Holland.
Datum & tijd: 8 april 2022, van 14:14 tot 17:30 uur
Locatie: Museum van Volkenkunde in Leiden.
Doelgroep: Docenten, schoolleiders, decanen, beleidsmakers en andere geïnteresseerden uit voortgezet en hoger onderwijs.
Programma:
13:50 – 14:10: Inloop
14:15 – 15:00: Welkom en sprekers
15:10 – 16:00: Workshopronde 1
16:05 – 16: 55: Workshopronde 2
17:00 – 17:30: Borrel
Openingsspreker Markus Davidsen: Hoe geef je een vak opnieuw vorm en wat kunnen we leren van het Deense model?
Markus Davidsen is universitair docent Godsdienstsociologie aan de Universiteit Leiden. In 2016 lanceerde hij een ‘Leidse visie voor het religieonderwijs’ en sindsdien werkt hij aan een hervorming van het vak Godsdienst/Levensbeschouwing. Met een team van vo-docenten en docentenopleiders werkt Davidsen aan een landelijk curriculum en een nieuwe vakdidactiek, en aan de Universiteit Leiden heeft hij een succesvolle tweejarige docentenopleiding opgezet. Voor dit werk ontving Davidsen in 2021 de impactprijs van de Leidse Faculteit Geesteswetenschappen. Davidsen is van origine Deens en zal ook ingaan op het Deense onderwijsmodel waarbij de taal- en zaakvakken veel sterker staan in het vo, en waar de geesteswetenschappen zich sterk profileren als docentenopleidingen.
Openingsspreker Suzanne Adema: ‘Oud is het nieuwe nieuw’
Suzanne Adema is Universitair Docent bij de faculteit Humanities en geeft daarnaast ook les in het voortgezet onderwijs. Tijdens de opening bespreekt Adema het onderzoeksproject Anchoring Innovation. In dit landelijke project wordt gesteld dat de klassieke oudheid geschikt bronmateriaal levert om meer zicht te kunnen krijgen op de menselijke aspecten van vernieuwing. Het is een historisch tijdperk waar veel bronnen over zijn verzameld, en waarin op sociaal, politiek en economisch niveau van alles gebeurde. Adema gaat in op hoe innovaties worden verankerd in wat al bekend is: ‘zitten is het nieuwe roken’, orange is the new black’ en ‘oud is het nieuwe nieuw’. Adema sluit af met ideeën hoe je hier in je eigen lespraktijk mee aan de slag kan, zowel voor de talen als zaakvakken.
Overzicht workshops
Voor de talen:
- Poëzie als Nieuws BV: het maatschappelijk debat en de poëzieles
- Eurydike vertelt: moderne Nederlandse en Engelse recepties als instrument voor inclusiviteit bij Latijn en Grieks
- Taal- en cultuurbewustzijn in de vreemdetalenles (VOL)
Voor de zaakvakken:
- Inclusief lesgeven in de geschiedenis- en maatschappijlessen
- Fysische geografie voor de niet-bètaleerlingen
- Leren van de bètavakken: Hoe kunnen we met onze vakken leerlingen écht raken?
Vakoverstijgend:
- Activerende didactiek en motivatie in de taal- en zaakvakken (VOL)
- Mijn vak saai? Hoe taal- en cultuurvakken actueel, interactief en inclusief maken? (VOL)
- Ethische vraagstukken in de klas: Debat & DNA
- Het gebruik van perspectiefgericht onderwijs bij de taal- en zaakvakken
Er vinden twee workshoprondes plaats. Onderaan de pagina vind je de indeling van workshops in rondes. Lees hier de beschrijving van de workshops:
- Poëzie als Nieuws BV: het maatschappelijk debat en de poëzieles – Jeroen Dera (Literatuurcriticus en letterkundige Radboud Universiteit Nijmegen)
Wie aan ‘poëzie’ denkt, denkt al snel aan woorden als ‘emoties’, ‘natuur’ en ‘rijm’ – associaties die ook naar voren komen uit empirisch onderzoek. Hoewel er inderdaad nogal wat gedichten bestaan die aan dit beeld van poëzie beantwoorden, is de dichtkunst vele malen diverser. Tijdens deze workshop breken we het clichébeeld van poëzie open en gaan we aan de slag met gedichten die uitdrukkelijk een maatschappelijke oriëntatie hebben. Je maakt kennis met hedendaagse dichters die schrijven over maatschappelijke kwesties in de 21e eeuw, en krijgt handvatten aangereikt om hun poëzie te implementeren in het onderwijs.
Vakken: Nederlands en maatschappij.
- Eurydike vertelt: moderne Nederlandse en Engelse recepties als instrument voor inclusiviteit bij Latijn en Grieks – Amaranth Feuth (Faculteit Humanities, Universiteit Leiden & docent Engels en Klassieke Talen Marecollege)
De aandacht voor de Black Lives Matter-beweging en de Me-too-discussie hebben het vak van de klassieke talen onder een vergrootglas gelegd. Zijn de teksten van de Griekse en Latijnse canon niet geschreven door witte mannen? En is het gymnasium geen eliteschool voor witte kinderen? Veel classici hebben deze vragen met nuance weten te beantwoorden. We hebben in onderzoek en onderwijs tegenwoordig ook oog voor de vrouwen, kinderen, slaven en vreemdelingen uit de oudheid zelf. In deze workshop kijken we aan de hand van literaire vrouwen als van Clodia en Eurydike naar nog een andere mogelijkheid om de klassieken op school inclusiever te maken: meer aandacht in de les voor inclusieve klassieke recepties in moderne literatuur.
Vakken: Grieks, Latijn, Engels en Nederlands
- VOL: Taal- en cultuurbewustzijn in de vreemdetalenles – Taal- en cultuurbewustzijn in de moderne vreemde talenles – Janneke Geursen (vakdidacticus ICLON, Universiteit Leiden)
Het vreemdetalenonderwijs is in beweging. Zo gaat het er in discussies rond curriculumontwikkeling over dat taalonderwijs meer is dan taalverwerving alleen. Hoe zouden we kunnen toewerken naar versterkt vreemdetalenonderwijs, waarbinnen leerlingen naast taalvaardigheden ook taal- en cultuurbewustzijn ontwikkelen? Wat verstaan we daar eigenlijk onder? En hoe geef je dat onderwijs in de praktijk vorm? In deze workshop formuleren we eerste antwoorden op deze vragen.
Vakken: Alle moderne vreemde talen
- Inclusief lesgeven in de geschiedenis- en maatschappijlessen – Nika Hendriksen & Albert Logtenberg (ICLON, Universiteit Leiden)
Binnen geschiedenis en maatschappijleer passeren maatschappelijke onderwerpen die kunnen raken aan de identiteit van leerlingen vaak de revue. Denk bijvoorbeeld aan onderwerpen als religie, vrijheid van meningsuiting, genocide en het vluchtelingenvraagstuk. Dit maakt dat je je als docent maatschappijleer/geschiedenis geregeld afvraagt: hoe houd ik rekening met de diverse achtergronden van mijn leerlingen waardoor iedereen de kans krijgt om te leren? In deze workshop gaan we aan de hand van jullie eigen ervaringen, kennis en kunde kritisch kijken naar de keuzes die je maakt en je repertoire voor inclusief handelen aanpassen en verder uitbreiden. Je verlaat deze workshop met handvatten vanuit de theorie en praktijk.
Vakken: Geschiedenis en maatschappij
- Fysische geografie voor de niet-bètaleerlingen – Marcella van Steenbergen (docent aardrijkskunde, GLOBE)
Aardrijkskunde is een uitzonderlijk vak waar de natuurwetenschap samenkomt bij de sociale wetenschappen. Toch kiezen de meeste leerlingen het vak vanuit een maatschappij-profiel. Hoe maak je de meer fysisch geografische onderwerpen toch interessant voor deze leerlingen? GLOBE biedt lesmateriaal over onze natuurlijke leefomgeving waarin veel aandacht is voor oplossingen voor milieuproblematiek. Aan de hand van dit materiaal denken we na over de aansluiting van bètaonderwerpen voor de niet-bètaleerling.
Vak: Aardrijkskunde
- Leren van de bètavakken: Hoe kunnen we met onze vakken leerlingen écht raken? – Iris Hermens (Kabold)
Hoe kunnen we met onze vakken jongeren raken? We zien dat de bètavakken dit steeds beter is gelukt de afgelopen 10 jaar. Wat gebeurt hier eigenlijk? Het bedrijfsleven gooit haar deuren open, organiseert wedstrijden en maakt tijd om toffe ervaringen te organiseren voor middelbare scholieren. Mede door investeringen vanuit bedrijven en de overheid wordt bètaonderwijs steeds groter dan het klaslokaal: het gaat om beleven en ontdekken wat er echt in de echte wereld speelt. En dat motiveert jongeren. In deze workshop ga je aan de slag met deze principes en pas je die toe op jouw eigen schoolvak.
Vakken: Geschiedenis, maatschappij, filosofie, levensbeschouwing en aardrijkskunde
- VOL: Activerende didactiek en motivatie in de taal- en zaakvakken – Elselien van Tol (ICLON, Universiteit Leiden)
Activerende didactiek gaat uit van de grondgedachte dat leerstof beter beklijft als leerlingen actief betrokken zijn bij het onderwijs dat zij krijgen. Leerlingen zijn echter niet altijd zo actief bezig met de leerstof als we zouden willen. Welke didactische strategieën heb je als docent in handen om leerlingen betrokken te maken bij de lesinhoud? Hoe zorg je ervoor dat leerlingen gemotiveerd blijven en regie nemen over het eigen leerproces? Welke activerende werkvormen en hulpmiddelen kan je als docent inzetten om leeropbrengsten te vergroten? Tijdens deze workshop worden handvatten gegeven en theorie en praktische oefeningen die direct toepasbaar zijn in de praktijk en antwoord geven op bovenstaande vragen.
Voor alle schoolvakken.
- VOL: Mijn vak saai? Hoe taal- en cultuurvakken actueel, interactief en inclusief maken? – Carmen van den Bergh (LUCAS, Universiteit Leiden)
Deze workshop richt zich tot alle docenten die hun lessen willen omtoveren tot een onvergetelijke ervaring, waarover leerlingen nog lang zullen spreken. Hoe laat jij je lesmateriaal aansluiten bij de actualiteit en bij de leefwereld van je leerlingen? Hoe zorg je ervoor dat ze allemaal gemotiveerd en geconcentreerd blijven? Hoe behandel je moeilijke thema’s en opdrachten die vaak ervaren worden als “saai”? Maak je diversiteit bespreekbaar zonder het expliciet te benoemen? In deze workshop behandelen we in het bijzonder een aantal voorbeelden voor taal, cultuur en literatuurdocenten van alle talen (ook niet-schooltalen). Na een korte introductie en showcase van een enkele hands-on opdrachten (interactieve groepsopdrachten, schrijvers interviewen, videoblogs maken, muziek en poëzie analyseren op een leuke manier, …) gaan we aan de slag met jullie concrete voorbeelden, “best practices” en vernieuwende ideeën.
Voor alle taalvakken
- Ethische vraagstukken in de klas: Debat & DNA – Alexander Schinkel (DebatUnie) en Leonie Kaptein (DNA in beeld)
DNA wordt al snel gezien als onderdeel van de bètalessen maar is juist ook interessant voor de taal- en zaakvakken vanwege de ethische vraagstukken. In deze workshop worden de deelnemers eerst bijgepraat over de meeste recente ontwikkelingen omtrent DNA-technologieën. Vervolgens gaan ze met elkaar in debat over de vele ethische vraagstukken die deze nieuwe technologieën oproepen. Na afloop van deze workshop zijn de deelnemers op de hoogte van de laatste DNA-technologieën en weten ze hoe ze hierover met elkaar en met leerlingen kunnen debatteren.
Vakken: Nederlands, Engels, maatschappij, levensbeschouwing, geschiedenis, filosofie, bèta en burgerschap.
- Het gebruik van perspectiefgericht onderwijs bij de taal- en zaakvakken – Eveline de Boer en Alma Kuijpers (ICLON, Universiteit Leiden)
In deze workshop willen wij laten zien hoe je met perspectiefgericht onderwijs als docent rondom het thema Australische Kunst in het museum Volkenkunde activerend onderwijs kunt ontwerpen of hoe je leerlingen zelf vragen kunt leren stellen die hen aanspreken rondom dit thema. Voor meer informatie over perspectiefgericht onderwijs kijk op onze website: https://www.universiteitleiden.nl/iclon/wetenschappelijk-onderzoek/perspectiefgericht-onderwijs
Voor alle schoolvakken
Indeling rondes:
Ronde 1:
Leren van de bètavakken: Hoe kunnen we met onze vakken leerlingen écht raken?
Activerende didactiek en motivatie in de taal- en zaakvakken (VOL)
Mijn vak saai? Hoe taal- en cultuurvakken actueel, interactief en inclusief maken? (VOL)
Ethische vraagstukken in de klas: Debat & DNA
Het gebruik van perspectiefgericht onderwijs bij de taal- en zaakvakken
Ronde 2:
Poëzie als Nieuws BV: het maatschappelijk debat en de poëzieles
Eurydike vertelt: moderne Nederlandse en Engelse recepties als instrument voor inclusiviteit bij Latijn en Grieks
Taal- en cultuurbewustzijn in de vreemdetalenles (VOL)
Inclusief lesgeven in de geschiedenis- en maatschappijlessen
Fysische geografie voor de niet-bètaleerlingen
De stad van de toekomst #1: Nutriënten en stadslandbouw
Hoe ziet de stad van de toekomst eruit? In deze online collegereeks van 4 colleges krijg je antwoord op die vraag. Deze nascholingenreeks geeft je verdiepende achtergrondkennis bij het nieuwe lesmateriaal dat ontwikkeld is: De stad van de toekomst. De eerste nascholing in de reeks gaat over nutriënten en stadslandbouw. In de andere nascholingen komt onder andere de ontwikkelingen die spelen bij het verduurzamen en klimaatbestendig maken van de stedelijke omgeving aan bod.
Het voorlopige programma:
4 november 2021: Nutriënten en stadslandbouw (via de knop aanmelden meld je je aan voor deze eerste bijeenkomst)
10 maart 2022: Waterbeheer
Stedelijke inrichting en duurzaamheid (datum volgt)
Stadsecologie (datum volgt)
De bijeenkomst op 4 november vindt online plaats van 15:30 tot 18:00 uur. Deze reeks wordt samen met de Universiteit van Wageningen (WUR) georganiseerd. Het is mogelijk om de hele reeks of losse bijeenkomsten te volgen.