Taal doet ertoe, woorden zijn wapens. Mensen met macht kunnen taal gebruiken, en misbruiken, om hun macht te vergroten of vast te houden. Het duidelijkste voorbeeld is politieke propaganda. Maar de sturende en verhullende eigenschappen van taal zijn van alle tijden, alom aanwezig in allerlei soorten tekstgenres en soms redelijk subtiel. Het is daarom belangrijk om kritisch te kunnen kijken naar allerlei vormen van taalgebruik. In hoeverre is taal die wij voorgeschoteld krijgen gekleurd door ideologie en framing? Hoe werden deze principes toegepast in middeleeuwse klassiekers en hoe pakken eigentijdse influencers dit aan? Is taal eigenlijk niet altijd ideologisch gekleurd, ook je eigen taal?

Met leerlingen valt goed en zinnig over dit soort onderwerpen te praten. Zij komen dagelijks in contact met allerlei soorten teksten en met verschillende waarheden. Hoe valt hier nou goed en zinvol les over te geven?

De voorgestelde kerndoelen van het nieuwe curriculum (schoolvak Nederlands) bieden hiervoor goede aanknopingspunten. Het nieuwe curriculum vraagt daarbij om een geïntegreerde aanpak van de vakdomeinen taal, communicatie en literatuur. Het met leerlingen nadenken over hoe macht in taal, tekst en literatuur geconstrueerd wordt, sluit daar heel goed bij aan.

Daarom gaan we vanuit het ICLON en de opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden* in een nieuwe Professionele LeerGemeenschap (PLG) met docenten uit de regio werken aan lessen voor 3 vwo-klassen, waarin het thema taal en macht vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines wordt beschouwd. In de PLG wordt ook vakdidactische expertise betrokken, zodat de ontworpen lessen zowel vakinhoudelijk als vakdidactisch voldoen aan de nieuwste vereisten.

Wil je met ons meedenken en wil je mee-ontwerpen aan deze nieuwe lessen, dan ben je van harte uitgenodigd je aan te melden.

*Met bijdragen van onder andere Ronny Boogaart, Sander Bax en Anneke Wurth.

DATUM, TIJD & LOCATIE

Donderdag 18 september van 14:15 tot 17:00 uur, Pieter de la Courtgebouw, zaal 5A37

Donderdag 9 oktober van 14:15 tot 17:00 uur, Pieter de la Courtgebouw, zaal 1A11/FSW

De overige twee bijeenkomsten worden in overleg met de deelnemers vastgesteld.

De curriculumherzieningen brengen nieuwe leerstof met zich mee die in samenhang, vanuit meerdere perspectieven zal gaan worden onderwezen en getoetst. Maar hoe kan dat het beste worden gedaan? Met deze Leidse professionele leergemeenschap (PLG) ontwikkelen we samen met schoolvakdocenten, vakexperts en deskundigen van de lerarenopleiding lessen en lesmaterialen rondom een relevant schoolvakthema. Deze kunnen direct gebruikt worden in de schoolpraktijk en zijn ‘curriculumproof’. Denk en ontwerp je mee?

Doel & resultaat

In vier bijeenkomsten ontwerp je samen met andere taaldocenten en een vakdidacticus van het ICLON lesmateriaal voor de onderbouw van het VWO vanuit verschillende perspectieven (communicatie, taalbewust en cultuurbewust). Hiermee sluit het lesmateriaal aan bij de vakvernieuwing in de talen en biedt het leerlingen een bredere kijk op de taalvakken.

Vakdocenten van de Faculteit Geesteswetenschappen zullen de PLG’s voorzien van wetenschappelijke kennis en aansprekende voorbeelden.

Het ontwikkelde lesmateriaal wordt als open leermateriaal door de universiteit Leiden gepubliceerd. Zo kunnen ook andere docenten inspiratie opdoen vanuit het ontwikkelde materiaal.

Planning 2025-2026

In 2024-2025 hebben we lesmateriaal ontwikkeld over Taal & Macht (Engels), Francophonie en Deutsch in der Welt. Deze materialen worden begin 2026 gepubliceerd.

Van september tot eind november start een nieuwe PLG voor het schoolvak Nederland rond het thema Taal & Macht.

In het tweede semester van schooljaar 2025-2026 zullen PLG’s starten rondom nieuwe thema’s. Heb je interesse of wil je graag op de hoogte gehouden worden, vul dan het formulier in.

Locatie

ICLON

Willem Einthovengebouw

Kolffpad 1, 2333 BN Leiden

Inclusiviteit, gevoelige onderwerpen, diversiteitssensitief lesgeven, polarisatie en een ‘veilig’ leerklimaat. Het zijn termen die steeds vaker langskomen in onderwijsland. Maar welke plek krijgt de diversiteit aan sociaal-culturele achtergronden van leerlingen concreet in jouw onderwijs? En hoe maak je met zelfvertrouwen keuzes die rechtdoen aan die achtergronden? In deze professionele leergemeenschap (PLG) vertrekken we vanuit jullie ervaringen en ontwikkelvragen die raken aan thema’s als burgerschapsvorming en kansengelijkheid. Met behulp van aangereikte tools en wetenschappelijke inzichten zal je je handelingsrepertoire in de praktijk verrijken en onderbouwen.

Doel & Resultaat

De PLG heeft als doel jullie als docenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van praktijken die rechtdoen aan de diversiteit in sociaal-culturele achtergronden van leerlingen en de mogelijke frictie die dit met zich meebrengt. Tijdens dit ontwikkeltraject vergroot je je handelingsrepertoire en leer je met meer zelfvertrouwen keuzes maken in het omgaan met verschil. Dit bereiken we door tijdens de bijeenkomsten zowel inzichten uit de onderwijswetenschappen te delen als volop ruimte te bieden voor uitwisseling en reflectie op jullie ervaringen.

Het resultaat van deze PLG is een persoonlijk project waar je de opgedane inzichten integreert. Door het aanbod van theoretische kaders en de ervaringen van anderen verbreed je je ideeën, wat je inspireert om je eigen project verder te ontwerpen en verdiepen. Denk bijvoorbeeld aan een project waarin je een lessenserie ontwerpt of een didactische vaardigheid verdiept. Buiten de sessies om ga je echt aan de slag met dit project en gebruik je je eigen praktijk als oefentuin.

De PLG wordt verzorgd door Nika Hendriksen (docent maatschappijwetenschappen Academie Tien en promovendus inclusief handelingsvermogen in het VO, ICLON Leiden) en Dr. Saro Lozano Parra (universitair docent burgerschap en frictie in de klas, UU en onderzoeker HU, en voormalig docent geschiedenis en maatschappijleer). Wij zijn ervan overtuigd dat de combinatie van ons wetenschappelijk werk en onze docentervaring een waardevolle bijdrage zal leveren, en zowel theoretische verdieping als praktische inspiratie biedt.

Met deelname doe je automatisch mee aan ons onderzoek naar de belonging van leerlingen en het bevorderen van het inclusief handelingsvermogen van docenten. Hiermee hopen we een bijdrage te leveren aan toekomstige PLG’s en de professionalisering van docenten (in opleiding). Omdat deze PLG deel is van dit onderzoek kunnen we hem gratis aanbieden.

De PLG is bedoeld voor leraren van alle schoolvakken in het voortgezet onderwijs. Professionalisering raakt aan de domeinen van burgerschap en kansengelijkheid.

Datum, Tijd & locatie

De PLG bestaat uit vijf bijeenkomsten van drie uur, in een groep van maximaal 15 deelnemers.

De bijeenkomsten zijn op:

• Vrijdag 8 november van 14.00 tot 17.00 uur
• Vrijdag 10 januari van 14.00 tot 17.00 uur
• Vrijdag 14 maart van 14.00 tot 17.00 uur
• Vrijdag 11 april van 14.00 tot 17.00 uur
• Vrijdag 16 mei van 14.00 tot 17.00 uur

Afhankelijk van de standplaats van de deelnemers gaan we op zoek naar een geschikte locatie.

[Afbeelding header: Simp1e123 via Pixabay]

In this PLC, philosophy teachers work together to diversify the Dutch philosophy curriculum. International experts will share their knowledge in online lectures. It is important that you speak Dutch fluently, because the working language of the PLC meetings is Dutch.

GOAL & RESULT

The Dutch secondary education philosophy curriculum lacks diversity. Women philosophers and philosophers who fall outside of the Western canon are only marginally represented. Teachers would like to diversify their lessons, but they do not have enough time or expertise.

This Professional Learning Community (PLC) is aimed at overcoming both challenges. First, we invite international guest speakers to bring the necessary expertise to the Dutch teacher community. Second, we aim at publishing the outcomes of the PLC in a special journal edition with clear lesson plans, to facilitate the effective introduction of new voices to the high school curriculum.

Why participate in this PLC?

• You get exclusive access to online lectures from experts;
• You work closely with fellow philosophy teachers;
• You are coached in writing an article;
• You are supported during the publication process;
• You develop new teaching materials.

REGQUIREMENTS FOR PARTICIPATION