Terugblik Jaarsymposium

Met veel trots kijken we alweer terug op het ONZ Jaarsymposium van 9 mei, dat ditmaal in het teken stond van Het Onderwijs in de Maatschappij van Nu! Graag nemen we jullie mee langs de hoogtepunten van deze interessante dag.

Nadira Saab, hoogleraar Onderwijswetenschappen aan de Universiteit Leiden, heeft in haar openingslezing een uiteenzetting gegeven over hoe de voortdurende ontwikkeling van technologie grote veranderingen in het onderwijs teweegbrengt, en hoe je als leraar na kan denken over het gebruik van nieuwe technologie in de klas. Zij beschreef hoe digitale middelen op verschillende manieren zinvol ingezet kunnen worden: bestaande taken vereenvoudigen en vervangen, of juist de mogelijkheid bieden tot voorheen onmogelijke lesvormen.

Lettie Dorst, docent Taalkunde aan de Universiteit Leiden, heeft in haar werkgroep op dit thema voortgeborduurd, in het bijzonder met betrekking tot kunstmatige intelligentie en large language learning models als ChatGPT en DeepSeek. De techniek als drijfveer van verandering was ook terug te vinden in de werkgroep van Mart Mojet, docent Natuur, Leven en Technologie in Sneek en doctoraal onderzoeker in Leiden. In een zonnig lokaal op de eerste verdieping van het Pieter de la Court gebouw konden deelnemers kort ontsnappen aan het drukkende lenteweer en zich dankzij het gebruik van VR-brillen eventjes wanen in de zwaartekrachtloze cabines van het International Space Station, of in de steriele operatiekamer van een hartchirurg. 

Toch is het niet alleen onze veranderende verhouding tot de techniek die het moderne klaslokaal kenmerkt; ook kwesties van sociale aard eisen steeds meer de aandacht van de leraar op. In de werkgroepen van Maxine Herinx, projectleider bij TerInfo aan de Universiteit Utrecht, en Geerte Savenije, docent Gedragswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, is gepoogd perspectief te bieden op het bespreken van lastige onderwerpen in klassikaal verband. Zo levert TerInfo concrete handvatten en methoden om gebeurtenissen als de oorlogen in Gaza en Oekraïne toch in de klas bespreekbaar te maken, en heeft men in de werkgroep van Geerte nagedacht over de epistemologische grondvesten van het onbegrip tussen leerling en leraar en tussen leerlingen onderling.

Hoewel de huidige maatschappelijke omstandigheden de leraar dus voor veel uitdagingen stellen, blijkt uit de werkgroep Hoopvol klimaatonderwijs van Michiel van Dam en Mandy van Valkenburg dat er nog voldoende ruimte is voor daadkracht en optimisme. Ook Joe Binetti van de Erasmus Universiteit Rotterdam, liet met zijn afsluitende lezing zien dat we als leraren in staat zijn tot het nemen van een beautiful risk: studenten en leerlingen meer eigen verantwoordelijkheid geven. 

We willen alle sprekers en werkgroepleiders nogmaals hartelijk bedanken, en kijken nu al uit naar het volgende jaarsymposium!