Wanneer op 31 augustus 1867 Charles Baudelaire overlijdt, geniet hij vooral bekendheid in een relatief kleine kring van collega-dichters en critici. Maar daar lijkt vrij snel verandering in te komen wanneer in 1868 Théophile Gautier zijn voorwoord op de postume (derde) editie van Les Fleurs du Mal publiceert, waarin hij Baudelaire neerzet als een vertegenwoordiger van een zogenaamde ‘style de décadence’. Een hele generatie jonge schrijvers voedt zich met (Gautiers lezing van) het werk van Baudelaire en ziet de dichter als dé voorloper van wat in de jaren 1880 ‘décadence’ of ‘décadentisme’ genoemd zal worden. In mijn lezing ga ik in op de manier waarop schrijvers als bijvoorbeeld Paul Bourget, Joris-Karl Huysmans en Maurice Barrès Baudelaires werk gebruiken om hun fin de siècle gevoelens onder woorden te brengen.

Marc Smeets is universitair docent Franse Taal & Cultuur aan de Radboud Universiteit en gespecialiseerd in de 19e-eeuwse Franse letterkunde. Zijn nieuwste publicatie, Een Franse Hollander. Joris-Karl Huysmans, verschijnt eind september bij de historische uitgeverij Verloren.

datum & tijd

De bijeenkomst vindt plaats op donderdag 4 november 2021 van 19.30 tot 21.00 uur.

In zijn dichtbundel Les Fleurs du mal (1861) maakt Baudelaire veelvuldig gebruik van herhaling. Deze herhaling in zowel vorm als inhoud is op allerlei niveaus terug te vinden. Zo staat, op het microniveau van de versificatie, klank- en woordherhaling aan de basis van de muzikaliteit die zo kenmerkend is voor de poëzie van Baudelaire. Obsessieve herhaling op het macroniveau van zinnen, versregels en thema’s, is voor de dichter nu eens een middel om een sfeer van magie, bezwering of litanie te scheppen, dan weer om uiting te geven aan de aanvallen van “ennui” (existentiële verveling) en melancholie, waaronder hij gebukt gaat, en waaruit hij zich tracht te bevrijden. In deze lezing zullen we al deze vormen van herhaling bespreken aan de hand van gedichten van Baudelaire. Ook zullen we nader ingaan op de begrippen melancholie, “spleen” en “ennui” in de bredere context van de Franse en internationale romantiek.

Paul J. Smith is emeritus hoogleraar Franse letterkunde aan de Universiteit Leiden. Hij publiceert op het gebied van de Franse letterkunde van de zestiende en zeventiende eeuw, en de receptie daarvan in Frankrijk en Nederland. Verder interesseert hij zich voor woord-beeldrelaties, literaire retorica en vroegmoderne natuurlijke historie.

Op deze eerste avond tevens opening van de digitale tentoonstelling “De bloemen van het kwaad. Baudelaire in Nederland”.

Datum & tijd

Deze bijeenkomst vindt plaats op donderdag 21 oktober 2021 van 19.30 tot 21.00 uur.